قوه قضاییه، در خصوص ثبت نکاح جرایمی وجود دارد که به خاطر حفظ نظم عمومی مقنن در مورد آنها اقدام به جرم انگاری کرده است
از جمله قراردادهای تشریفاتی است. به عبارتی دو طرف باید اراده خودشان بر ازدواج را صریحا بیان کنند و این یعنی نکاح تشریفاتی دارد.
در این خصوص برای اینکه نظم حفظ شود قانون گذار اقدام به جرم در نظر گرفتن در این خصوص نموده و یکی از این جرایم عدم ثبت ازدواج است.
ثبت ازدواج به جهت آثار مهمی که در زندگی زوجین ، فرزندان مشترک و دیگران دارد مورد توجه قانون قرار گرفته است و برای انعقاد ازدواج بدون ثبت، ضمانت اجرای کیفری درنظر گرفته شده است.
چنانچه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند، ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می شود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است.
وقتی در ماده بیان شده دفاتر رسمی، یعنی ثبت نکاح باید رسمی باشد. سند رسمی نیز در معنای خاص یعنی اسنادی که صرفاً در دفاتر اسناد رسمی ثبت شده اند. بنابراین ثبت کردن ازدواج در ورقه ها و نوشته ها به صورت عادی نمی تواند جرم را منتفی کند .
در ماده فوق، مرد را صرفاً مجرم دانسته و به عبارتی خانم مجازات نمی شود. نظر غالبی هم وجود دارد مبنی بر اینکه عاقد را نمی توان طبق این ماده مجازات کرد.
در ضمن ازدواج باید قانونی باشد که امکان ثبت آن وجود داشته باشد. مثلاً ازدواج خانم ایرانی با آقای خارجی بدون رعایت مقررات ماده 1060 قانون مدنی و نیز بدون رعایت مفاد آیین نامه ی زناشویی زنان ایرانی با مردان خارجی قابل ثبت نیست و یا ازدواج با دختر زیر سن ازدواج نیز قابل ثبت نیست. بنابراین آقا طبق ماده 49 قانون حمایت خانواده مجازات نمی شود. چون سوء نیتی از جانب مرد قابل تصور نیست و او اختیاری در عدم ثبت ازدواج نداشته است.
ثبت ازدواج دائم مطلقا الزامی است و ثبت ازدواج موقت نیز در مواردی که قانون مشخص کرده الزامی است. از این ماده شرط همزمانی ازدواج دائم و ثبت آن استنباط می شود، اما شرط هم زمانی بستن ازدواج موقت با ثبت آن، ابهام دارد. در مواردی ثبت ازدواج موقت طبق ماده 21 قانون حمایت خانواده الزامی است.
1: بارداری زوجه 2: توافق طرفین
منبع : سایت مهداد