آیین نامه اجرایی قانون شکار و صید
آیین نامه اجرایی قانون شکار و صید
هیأت وزیران در جلسه 8/10/1398 به پیشنهاد شماره 20451ـ1 مورخ 16/5/1396 سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد ماده (28) قانون شکار و صید ـ مصوب1346ـ و اصلاحات بعدی آن، آیین‌نامه اجرایی قانون یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده1ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
1ـ سازمان: سازمان حفاظت محیط زیست
2ـ جانوران وحشی: جانورانی که منشأ طبیعی داشته و ذاتاً به صورت وحشی در طبیعت زندگی و تولیدمثل میکنند. جانوران وحشی موضوع این آیین‌نامه اعم از پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان، بیمهرگان و آبزیان میباشند.
3ـ جانوران وحشی بومی: جانوران وحشی که در طبیعت ایران زندگی میکنند. جانوران وحشی در اسارت نیز مشمول این تعریف میباشند.
4ـ جانوران وحشی غیربومی: جانوران وحشی که بومی ایران نبوده و به هر ترتیب از خارج به کشور وارد شده یا می‌شوند.
5 ـ جانوران وحشی در معرض خطر انقراض: جانوران وحشی که به دلیل جمعیت کم یا قرار گرفتن در شرایط زیستی بحرانی و یا تهدیدات ناشی از فعالیتهای انسانی و تخریب زیستگاه یا تغییرات محیطی و زیست بومی و مانند آنها در معرض خطر نابودی قرار دارند.
6 ـ جانوران وحشی حمایتشده و حفاظتشده: جانوران وحشی که با عوامل تهدیدکننده طبیعی و انسانی یا تخریب زیستگاه با کاهش جمعیت مواجه بوده و چنانچه مورد حمایت و حفاظت ویژه قرار نگیرند، در معرض خطر انقراض خواهند بود.
7ـ جانوران وحشی عادی: جانوران وحشی که از لحاظ وضعیت زیستی و جمعیتی شرایط مناسبی داشته و در معرض خطر انقراض نیستند.
8 ـ جانوران وحشی زیانکار و آسیبرسان: جانوران وحشی که به دلیل افزایش تراز جمعیت سرزمینی مورد تأیید سازمان، موجب ورود خسارت به انسان یا مزارع، باغات و دام و یا سایر گونههای جانوری و گیاهی می‌شوند.
9ـ قرق اختصاصی: محدودهای از جنگل، مرتع، آب (به جز محدودههای مقرر در ماده (29) قانون شکار و صید ـ مصوب1346ـ با اصلاحات بعدی آن) و آب‌بندان، کوهستان و زمینهای بایر یا دایر که پروانه شکار و صید در آن با رعایت حقوق اشخاص و مقررات مربوط به حفظ و تکثیر و بهرهبرداری از جانوران قابل شکار و صید، پس از هماهنگی با مقامات صلاحیتدار وزارت جهادکشاورزی از طرف سازمان برای مدت معین به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار میگردد.
تبصره ـ ایجاد قرق اختصاصی در مناطق چهارگانه موضوع بند (الف) ماده (3) قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست ـ مصوب 1353ـ با اصلاحات بعدی آن، ممنوع است.
10ـ شکار: تعقیب یا تیراندازی یا هر عمل دیگری که منجر به زندهگیری یا زخمی شدن یا کشتن جانوران وحشی موضوع این آیین‌نامه (به استثنای آبزیان) شود.
11ـ صید: کشتن یا گرفتن آبزیان به هر کیفیت و وسیله و طریق یا تیراندازی به آنها
12ـ شکارگاه اختصاصی: محدودهای محصور که جانوران وحشی در آن تکثیر می‌شوند یا جانوران وحشی که در اسارت تکثیر شدهاند، به منظور شکار در آنجا رهاسازی می‌گردند.
تبصره ـ مرجع تشخیص مصادیق بندهای این ماده شورای عالی حفاظت محیط زیست می‌باشد.
ماده2ـ سازمان موظف است شرایط و مقررات شکار و صید را که هر ساله توسط شورای عالی حفاظت محیط زیست تعیین و ابلاغ میگردد، اجرا کند.
ماده3ـ پروانه‌های شکار و صید مذکور در قانون شکار و صید به صورت پروانه‌های عادی، ویژه و انتفاعی صادر می‌گردند.
ماده4ـ پروانه‌های عادی بر حسب درخواست به متقاضیان شکار جانوران وحشی قابل شکار یا صید برای یک یا چند دسته یا مجموع آنها صادر میگردد و برای مواردی است که مشمول محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های پنج‌گانه زیر نباشد:
1ـ محدودیت و ممنوعیت زمانی (فصول، روزها و ساعات)
2ـ محدودیت و ممنوعیت مکانی (پارکهای ملی، مناطق حفاظت شده، پناهگاههای حیات وحش، اثر طبیعی ملی، قرقهای اختصاصی و مناطق شکار ممنوع)
3ـ محدودیت و ممنوعیت نوعی (جانوران در معرض خطر انقراض و حمایت شده و حفاظت شده)
4ـ محدودیت و ممنوعیت طریقی (انواع اسلحه و مهمات و روشها و ابزار)
5 ـ محدودیت و ممنوعیت اعلامی از سوی سازمان دامپزشکی کشور راجع به شیوع بیماریها در جانوران وحشی که قابل انتقال به انسان است.
ماده5 ـ سازمان مکلف است محدودههایی از جنگل، مرتع، آب، آب‌بندان، کوهستان و زمینهای بایر یا دایر (به غیر از مناطق چهارگانه تحت مدیریت خود) را که قصد صدور پروانه شکار و صید در آن محدودهها را دارد با موافقت شورای عالی حفاظت محیط زیست تعیین و از طریق روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران به اطلاع عموم برساند.
ماده6 ـ پروانه‌های ویژه برای شکار و صید در مناطق حفاظت شده، پناهگاههای حیات وحش، قرقهای اختصاصی و همچنین شکار و صید جانوران حمایت شده و حفاظت شده صادر می‌گردند.
تبصره ـ حقوق و تکالیف دارندگان پروانه قرقهای اختصاصی توسط شورایعالی محیط زیست تعیین میشود.
ماده7ـ پروانه‌های انتفاعی حسب مورد برای شکار و صید جانوران وحشی قابل شکار و صید که جنبه حرفه‌ای یا کسب یا تجارت داشته باشد و همچنین برای خرید و فروش، عرضه، نگهداری، صادرات، واردات، صادرات مجدد، تکثیر و پرورش جانوران وحشی قابل شکار و صید اعم از زنده یا مرده یا اجزای آنها صادر میشود.
ماده8 ـ خرید و فروش، آکندهسازی (تاکسیدرمی)، عرضه، نگهداری، حمل، صادرات، واردات و صادرات مجدد کلیه جانوران وحشی (اعم از بومی و غیربومی) زنده و کشته و اجزای آنها و جانوران وحشی آکندهسازی (تاکسیدرمی) شده بدون تحصیل پروانه از سازمان ممنوع است و متخلفین علاوه بر جبران ضرر و زیان وارده مشمول مجازاتهای موضوع ماده (10) قانون شکار و صید ـ مصوب 1346 ـ با اصلاحات بعدی آن می‌شوند.
ماده9ـ تکثیر یا پرورش یا رهاسازی جانوران وحشی به استثنای آبزیان و همچنین ایجاد شکارگاه بدون اخذ پروانه از سازمان ممنوع است.
تبصره1ـ پروانه تکثیر و پرورش جانوران وحشی با توجه به شرایط زیر صادر میگردد:
1ـ محل تأسیسات تکثیر و پرورش به تشخیص سازمان نباید مخل بهداشت، آسایش و ایمنی عمومی یا موجب وارد شدن خسارت به جنگلها و مراتع و آلوده شدن آبهای عمومی و همچنین ایجاد خطر بیماری یا تضعیف نژاد برای جانوران قابل شکار و صید باشد.
2ـ طرح عملیات و نقشه ساختمانها باید مورد تأیید سازمان باشد .
تبصره2ـ سایر ضوابط مربوط به این قبیل فعالیت‌ها توسط سازمان تعیین و ابلاغ میگردد.
ماده10ـ دارندگان پروانه تکثیر و پرورش باید اصول بهداشت و آسایش و ایمنی عمومی و عدم آلودگی آبها و موارد مندرج در این آئین‌نامه و سایر قوانین و مقررات مربوط را رعایت کنند .
ماده11ـ سازمان از صدور پروانه تکثیر و پرورش جانوران وحشی که موجب تضعیف نژاد یا ایجاد خطر برای جانوران قابل شکار و صید کشور گردد خودداری خواهد نمود.
ماده12ـ رهاسازی جانوران وحشی تکثیر شده با هماهنگی سازمان صورت خواهد گرفت.
ماده13ـ ترخیص جانوران وحشی زنده و مرده و اجزای آنها و تخم پرندگان و خزندگان و دوزیستان وحشی از گمرک جمهوری اسلامی ایران موکول به ارایه موافقت مقامات صلاحیتدار دامپزشکی مبدأ صدور، موافقت سازمان دامپزشکی کشور مبنی بر بهداشتی بودن آنها و همچنین مجوز سازمان است؛ به استثنای مواردی که در صلاحیت سایر مراجع صلاحیتدار قانونی می‌باشد.
ماده14ـ واردات، صادرات و صادرات مجدد گونههای ضمیمه کنوانسیون تجارت بینالمللی گونههای گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض (cites) مستلزم رعایت مقررات این کنوانسیون و حسب مورد اخذ مجوزهای مربوط از مراجع قانونی مرتبط می‌باشد. گونههای جانوری و گیاهی ضمیمه کنوانسیون مذکور و اجزای آنها یا وسایل و ابزار و تجهیزات و ترکیبات و مانند آنها که از اجزای آنها ساخته یا تولید و بر خلاف مقررات کنوانسیون به کشور وارد گردند، توقیف و برابر مقررات کنوانسیون با آنها رفتار خواهد شد.
ماده15ـ سازمان مکلف است قبل از صدور، تمدید یا تجدید دفترچههای شناسایی شکارچیان نسبت به برگزاری دورههای آموزشی قوانین و مقررات شکار و صید اقدام و گواهی آموزشی مربوط را صادر نماید.
ماده16ـ مقامات مسئول در صورتی مبادرت به صدور یا تمدید اعتبار پروانه‌های حمل اسلحه شکاری مینمایند که متقاضی طبق مقررات شکار دارای پروانه معتبر شکار باشد.
تبصره ـ پروانه‌های حمل سلاح شکاری که به موجب قوانین و مقررات خاص صادر میشود، از شمول این حکم مستثنا می‌باشد.
ماده17ـ صدور پروانه حمل و نگهداری سلاح شکاری برای افراد دارای سابقه کیفری مؤثر و افراد فاقد گواهی آموزشی موضوع ماده (15) این آیین‌نامه ممنوع است.
ماده18ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سایر دستگاه‌های سازنده و تولیدکننده و واردکننده اسلحه و مهمات شکاری موظفند در راستای حمایت از تنوع زیستی کشور، در برنامهریزیهای سالانه خود برای تولید و واردات اسلحه و مهمات شکاری برای مصرف داخلی، نظر سازمان را اخذ نمایند.
ماده19ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سایر مقامات صلاحیتدار به تقاضای سازمان، پروانه حمل اسلحه کسانی را که برخلاف مقررات شکار عمل نمایند لغو خواهد نمود.
ماده20ـ وزارتخانهها، سازمانها، مؤسسات و شرکتهای دولتی در مواقعی که اجرای طرح (پروژه)ها و اقدامات مرتبط با وظایف آنها از لحاظ حفظ نسل جانوران وحشی در معرض خطر تهدید و زیستگاههای آنها زیانآور بوده و خطر انقراض یا کاهش جمعیت حیات وحش را در پی داشته باشد، تدابیر لازم را مطابق نظر سازمان برای اصلاح و تجدیدنظر در طرح(پروژه)ها به نحوی که باعث کاهش خطرات و حفظ نسل جانوران وحشی شود، به عمل خواهند آورد.
ماده21ـ وزارتخانهها، سازمانها، مؤسسات و شرکتهای دولتی باید در مواردی که سازمان تشخیص دهد طرحهای مربوط به سدسازی، آبراه (کانال)سازی، تغییر و انحراف مسیر رودخانهها، ساختمان پلها، قطع جنگل، اجاره مراتع دولتی، دفع آفات و سایر موارد مشابه که از لحاظ حفظ نسل جانوران وحشی زیانآور است، نظر سازمان را مورد توجه قرار دهند.
ماده22ـ آیین‌نامه اجرایی قانون شکار و صید موضوع تصویبنامه شماره 7640/7 مورخ 13/10/1346 و اصلاحات بعدی آن لغو میشود.
معاون اول رئیس جمهور ـ اسحاق جهانگیری
منبع : اختبارمطالب مرتبط
آیین نامه اجرایی قانون شکار و صید
گروه وکلای داداندیش
