دایمی یا موقت بودن اجاره های مشمول قانون روابط موجر و مستاجر 1356
دایمی یا موقت بودن اجاره های مشمول قانون روابط موجر و مستاجر 1356
همه می دانیم که براساس ماده 468 قانون مدنی در اجاره اشیاء « ...مدت اجاره باید معین شود و الا اجاره باطل است.» اما آیا تعیین مدت در اجاره های مربوط به قانون 56 نیز از شرایط صحت اجاره است یا خیر؟ در صورتی که حتی براساس ماده 501 قانون مدنی نتوان مدت اجاره را تشخیص داد و یا از اوضاع و احوال قرارداد هم نتوان به مدت اجاره ای پی برد، آیا اجاره باطل است؟ و سوال دوم اینکه آیا به صرف پایان مدت اجاری، موجر حق تقاضای تخلیه یا فسخ اجاره را دارد یا خیر؟ و آیا عدم امکان تخلیه مستاجر به صرف اتمام قراردادی، از موجبات دائمی بودن اجاره های مربوط به قانون 56 است ؟
ناگفته پیدا است که وقتی از « اجاره » سخن به میان می آید، « مدت معین » نیز به ذهن تبادر می گردد، روابط موجر و مستاجری که براساس قانون 1356 تشکیل شده نمی تواند مستثنائی از این قاعده باشد، همانگونه که در مواد مختلفی به این موضوع ( تعیین مدت ) اشاره نموده است، به عنوان مثال در بحث تعدیل اجاره در ماده 4 و در بحث پرداخت اجاره بهاء در ماده 6 در ماده 10 در بحث انتقال به غیر در بند 7 ماده 11 در تنظیم اجاره نامه توسط سردفتر اسناد رسمی، به « انقضاء مدت اجاره »، در انتهای ماده 9، در صورتی که دادگاه حکم به تنظیم سند اجاره نامه صادر می کند، هر گاه موجر، حاضر به امضاء اجاره نامه نشود، نماینده دادگاه اجاره نامه را « به مدّت یک سال » از طرف او امضاء خواهد کرد و ... همگی نشان از « تعیین مدت » در اجاره نامه های مربوط به قانون روابط موجر و مستاجر 1356 دارد، با این حال موجر در این قانون، نمی تواند به صرف پایان مدت قراردادی، تقاضای تخلیه عین مستاجره را نماید و تنها در موارد هفتگانه ای که در مواد 14 و 15 این قانون آمده توانایی تخلیه مورد اجاره را خواهد داشت که این موضوع باعث شده که این نوع از عقد اجاره به « دائمی » بودن شباهت زیادی داشته باشد، با این وجود نمی توان این نوع از قراردادها را « دائمی » دانست، زیرا این امکان وجود دارد که مستاجر، در موارد قانونی در معرض تخلیه باشد و حتی در مواردی از حقوق کسبی خود نیز محروم شود.
نویسنده : محسن رفعتی