اثر بطلان قرارداد نسبت به حقوق اشخاص ثالث به موجب ماده 365 قانون مدنی « بیع فاسداثری درتملک ندارد »
ممکن است به عنوان خریدار ملکی، با این وضعیت روبرو شوید که فساد قرارداد اولیه روشن شود، به عبارت دیگر بعد از خرید ملک این موضوع کشف شود که قرارداد فی مابین فروشنده قرارداد شما با فروشنده قبلی به گونه ای باطل شده است، این وضعیت، معمولا زمانی روی می دهد که یا جعلی صورت گرفته و یا معامله فضولی بوده و یا کلاهبرداری ای شده و یا اقداماتی از این دست انجام شده است؛ به عنوان مثال فرض کنید شما آپارتمانی را در ظفر از کیوان خریداری نموده اید، بعد از آنکه سند به نامتان می شود شخصی به نام سهیلا علیه کیوان اقامه دعوای بطلان قرارداد مطرح و موفق به بطلان قرارداد می شود، سوالی که پیش می آید این است که تکلیف قرارداد خریدار دوم ( در این مثال شما ) یا خریداران بعدی چیست؟ آیا قراردادها بعدی به تبعیت بطلان قرارداد اولی باطل است و اسناد بعدی نیز باید باطل گردد یا خیر و اینکه باید ملک به مالک اصلی خود باز ستانده شود یا اینکه قضات در این صورت به قیمت ملک رای می دهند ؟
به موجب ماده 365 قانون مدنی « بیع فاسداثری درتملک ندارد.»همچنین ماده 35 قانون مدنی در این خصوص چنین مقرر نموده است که « تصرفی که ثابت شود ناشی از سبب ملک یا ناقل قانونی نبوده معتبرنخواهد بود .» بنابراین در صورتی که مشخص گردد بیع ابتدایی باطل بوده است این بطلان به قراردادهای بعدی نیز سرایت می کند و موجب بطلان مابقی قراردادها می گردد هر چند که ملک در تصرف شما باشد و هر چند سند نیز به نام شما صادر شده باشد.
رویه قضائی
رویه قضایی در مواجهه با این موضوع که آیا اسناد بعدی را هم باطل کند یا خیر متشتت ( متفاوت ) است، برخی دادگاهها اسناد بعدی را هم باطل می کنند، برخی دادگاههای دیگر با استناد به تلف حکمی موضوع ابطال سند را رد می کنند و با درخواست خواهان رای به پرداخت قیمت روز مبیع می دهند.
نویسنده : محسن رفعتی
در زیر نمونه رایی را با عنوان تلف حکمی ملاحظه می فرمائید :
مطالب مرتبط
خلع ید از ملکی که در اثر عقد بیع به تصرف داده شده است - وکیل خلع ید
قرارداد اجاره در چه صورتی باطل محسوب می شود؟
قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 02 20