مجازات جعل مهر و امضا
امضا علامتی است که اشخاص معمولاً برای منتسب کردن یک سند یا نوشته به خود در ذیل آن درج می‌کنند
امضا علامتی است که اشخاص معمولاً برای منتسب کردن یک سند یا نوشته به خود در ذیل آن درج می‌کنند.
مثلاً فروشنده خانه ذیل قرارداد فروش و رییس دانشگاه ذیل مدرک تحصیلی را امضا می‌کنند و با امضای خود به آن سند اعتبار می‌دهند. مهر نیز عبارت است از قطعه‌‌ای فلزی یا چوبی یا لاستیکی و… که روی آن اسم یا علامتی حکاکی شده و به‌جای امضا یا همراه با امضا به‌کار می‌رود.
هر تقلید از امضای دیگری جعل نیست. شبیه‌سازی امضا در صورتی جعل محسوب می‌شود که در ذیل یک نوشته بوده و نشان‌دهنده انتساب مندرجات آن سند به صاحب امضا باشد.
جعل امضا جرم مستقلی نیست و به‌صورت جعل سند و نوشته ظاهر می‌شود.
اما اهمیت مهر از نظر قانونگذار به حدی است که نه‌تنها استفاده از مهر دیگری بدون اذن او، بلکه صرف ساختن مهر را نیز جرم دانسته است، حتی اگر از آن مهر هیچ‌گاه استفاده نشود.
حال اگر کسی مهر جعلی بسازد و سپس خود او یا شخص دیگری از آن مهر مجعول استفاده کند، دو عمل مجرمانه یعنی جعل و نیز استفاده از مهر جعلی واقع شده است.
نحوه تشخیص امضای مجعول
به گزارش مهداد، با توجه به این که هر شخصی دست‌خط مخصوص خود را دارد و عادات تحریری و نحوه قلم به دست گرفتن اشخاص مثل هم نیست، چنانچه شخصی بخواهد امضای دیگری را شبیه‌سازی کند، کارشناسان خبره دادگستری می‌توانند امضایی را که اصالت آن محل تردید است، با امضاهایی که اصالت آنها مسلم است، از نظر فنی مقایسه کرده و با تمرکز و دقت ذره‌بینی روی محل لغزندان قلم بر کاغذ، پرتاب‌ها و انحناهای غریزی، میزان فشار قلم بر کاغذ و… تشخیص دهند که آیا امضای مورد ادعای جعل، واقعا توسط کسی که امضا منسوب به اوست، تحریر شده یا توسط شخص دیگر و از این طریق تا اندازه بسیاری می‌توانند واقعیت را تشخیص دهند.
مطابق ماده ۵۲۳ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵، ساختن امضای اشخاص اعم از رسمی و غیررسمی جرم است.
اما مجازات آن بسته به این که مهر یا امضای چه شخص یا مقامی جعل شده باشد، متفاوت است.
چنانچه مهر یا امضای مقام معظم رهبری یا روسای قوای سه‌گانه به‌اعتبار مقام آنها جعل شود یا با علم به این که این مهر یا امضا جعلی است، مورد استفاده قرار گیرد، مجازات آن سه تا پانزده سال حبس است.
اگر کسی امضا یا مهر معاون اول رییس‌جمهور یا اعضای شورای نگهبان یا نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا مجلس خبرگان یا قضات یا یکی از روسا یا کارمندان و مسئولان دولتی را از حیث مقام رسمی آنها جعل کند، به حبس از یک تا 10 سال محکوم خواهد شد.
اگر امضای مقامات مذکور در اسنادی که ارتباطی به موقعیت شغلی آنها ندارد و مرتبط با مسایل شخصی آنهاست، جعل شود (مثل جعل یک فروش‌نامه عادی یا جعل در سند ازدواج) همانند جعل امضای اشخاص عادی است که مطابق ماده ۵۳۶ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375، مجازات آن ۶ ماه تا ۲ سال حبس یا پرداخت سه تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی است جعل مهر مقامات رسمی همانند جعل امضای آنها، مجازات شدیدتری نسبت به جعل مهر افراد عادی دارد.
مجازات جعل مهر افراد عادی مطابق ماده ۵۳۶ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، جزای نقدی یا حبس از ۶ ماه تا ۲ سال بوده و مجازات جعل مهر افراد خاص سنگین‌تر است.
ساختن و استفاده غیرمجاز از مهر شرکت‌ها نیز جرم است. مجازات جعل مهر یکی از شرکت‌ها یا موسسات یا ادارات دولتی و نهادهای انقلاب اسلامی، حبس از یک تا 10 سال است.
مجازات جعل مهر یکی از شرکت‌های غیردولتی یا تجارتخانه‌ها یا استفاده از مهر مجعول با علم به جعلی بودن آن نیز حبس از سه ماه تا دو سال است.
منبع : روزنامه حمایتمطالب مرتبط
تفاوت های طرح دعوای کیفری و دادخواهی حقوقی
گروه وکلای داداندیش
