شرایط تحقیق جرم افترا
.jpg)
افترا در لغت به معنای دروغ بستن و بهتان زدن، و در اصطلاح حقوقی عبارت است از نسبت دادن صریح عمل مجرمانه برخلاف حقیقت و واقع به شخص یا اشخاص معین به یکی از طرق مذکور در قانون، مشروط بر اینکه صحت عمل مجرمانه نسبت داده شده، در نزد مراجع قضایی ثابت نشود
افترا در لغت به معنای دروغ بستن و بهتان زدن، و در اصطلاح حقوقی عبارت است از نسبت دادن صریح عمل مجرمانه برخلاف حقیقت و واقع به شخص یا اشخاص معین به یکی از طرق مذکور در قانون، مشروط بر اینکه صحت عمل مجرمانه نسبت داده شده، در نزد مراجع قضایی ثابت نشود.
هر چند که وجه مشترک افترا با نشر اکاذیب در هتک حرمت اشخاص است، اما هر اشاعه اکاذیبی افترا نیست. در تحقق افترا لازم است که اتهام نسبتدادهشده قبلاً از طرف قانونگذار به عنوان جرم و با قید مجازات یا اقدامات تأمینی و تربیتی توصیف و اعلام شده باشد، در حالی که اشاعه اکاذیب اعم از افترا است و شامل نسبت دادن هر گونه خبر کذبی به ضرر اشخاص و مقامات رسمی و دولتی می‌شود. برای تحقق جرم افترا باید جرمی به کسی نسبت داده شود و عمل مورد انتساب باید بر طبق قوانین موضوعه جرم تلقی شود. نسبت دادن ارتکاب یک عمل خلاف یا تخلف اداری نمی‌تواند افترا تلقی شود. همچنین معین بودن شخص طرف اسناد لازم است. معین بودن ممکن است با ذکر نام و مشخصات او یا با اشاره و علامت صورت گیرد.
در اسناد جرم برای اینکه افترا شناخته شود، ابتدایی بودن اسناد شرط است؛ بنابراین نسبت دادن ارتکاب یک جرم از طرف کسی در مقام دفاع از خود، افترا محسوب نمی‌شود. همچنین جرم افترا در صورتی محقق می‌شود که اسناددهنده نتواند ادعای خود مبنی بر ارتکاب جرم توسط شخص دیگر را ثابت کند. برای تحقق افترا وسایلی لازم است که شخص با استفاده از آنها جرم افترا را مرتکب می‌شود. نوشتن اوراق چاپی یا خطی: البته این اوراق محتوی افترا، باید علنی شود و حداقل باید به شخص طرف افترا یا اشخاص دیگر ارسال شود. انتشار اوراق: منظور از انتشار آن است که ورقه مذکور به جای ارسال به طرف افترا یا سایر مقامات رسمی، در معابر عمومی توزیع یا به در و دیوار نصب شود. نطق در مجامع: لازم است اظهار و بیان مطالب خلاف واقع و افترا آمیز از ناحیه گوینده در حضور عده‌ای که صرفاً بتوان آن را مجمع نامید، صورت گرفته باشد. درج در روزنامه و جراید: در تمام موارد فوق، شخص اسناددهنده باید با علم و آگاهی از دروغ بودن مطالب ادعایی خود، اقدام به این عمل کرده باشد. افترای عملی، ناظر به اعمالی است که مرتکب جرم بدون توسل به نسبت دادن جرم به دیگری و طرق ارتکاب اعمال مصرح در قانون (ماده 699 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی)، یعنی از طریق قرار دادن آلات و ادوات جرم در محل کار یا زندگی وی، موجبات تعقیب شخص بی‌گناهی را فراهم کند. مقنن دو نحوه اعمال مجازات را در ماده 697 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی پیش‌بینی کرده و دادرس دادگاه را مخیر کرده است که مرتکب را به یک ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق محکوم کند یا این که اگر شخصیت مرتکب به نحوی بود که باید درباره او مجازات مناسبی تعیین شود، بر حسب مورد حبس تعزیری یا شلاق تا 74 ضربه را مورد حکم قرار دهد. در افترا به وسیله نشر اکاذیب، اعم از این که از طریق مزبور به نحوی از انحا، ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شده باشد یا نه، مقنن در ماده 698 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، علاوه بر این که اعاده حیثیت شخص مورد افترا را در صورت امکان لازم دانسته، مرتکب را مستحق حبس تعزیری از دو ماه تا دو سال یا شلاق تا 74 ضربه شناخته است.
گروه وکلای داداندیش
