خلع ید
.jpg)
خلع ید نسبت به مازاد تصرفی ملک
خلع ید نسبت به مازاد تصرفی ملک
پرسش
تعدادی از مالکین پلاک ثبتی x نسبت به واگذاری حدوداً دو هکتار از اراضی به شخص خوانده اقدام می‌نمایندکه شخص خوانده اقدام به تصرف 20 هکتار می‌نماید و 3 نفر از خواهانها (مالکین) با وکالت وکیل نسبت به تقدیم دادخواست خلع ید اقدام می‌نمایند که با درنظر گرفتن فروض ذیل آیا خواهانها می‌توانند حکم خلع ید از کل مازاد تصرفی خوانده را بگیرند ؟ فروض: الف) واگذارکنندگان برخی از مالکین بوده اند (حدوداً ده نفر) و بدون اذن دیگران اقدام نموده باشند. ب) مالکیت به صورت مشاعی باشد. ج)خوانده غیراز میزان واگذار شده مالکیتی درپلاک مربوطه ندارد. د) فرضاً کل مالکین 72 نفر باشند که اصالتاً به ارث یا قولنامه عادی مالک شده‌اند . هـ) در صورت تقاضای خلع ید از طرف اشخاصی که واگذارنکرده اند آیا از مازاد تصرفی ( 18 هکتار) بایدخلع یدکرد یا خیر؟
نظر هیئت عالی
1.در فرضی که ملک دارای سابقه ثبتی است و خواهانها مطابق ماده 22 قانون ثبت دارای مالکیت رسمی مشاعی هستند، نسبت به مازاد بر مساحت واگذار شده، می‌توانند اقدام به طرح دعوای خلع ید نمایند؛ هم‌چنین اگر برخی از مالکین نسبت به مقدار واگذار شده رضایت نداشته باشند و سایر مالکین در مورد سهم وی معامله فضولی انجام داده باشند، می‌توانند تحت عناوین حقوقی «تقاضای صدور حکم به ابطال معامله فضولی و هم‌چنین درخواست صدور حکم به خلع ید» اقامه دعوی نمایند و در حالت اخیر واگذارکنندگان نسبت به سهم خواهانها نیز خوانده دعوا خواهند بود. 2.در فرضی که اراضی واگذاری و تصرفی دارای نسق زراعی و مفروز الرعیه می‌باشد، اولاً- مقدار سهم هرکس مشخص است. ثانیاً- در طبیعت به نحو مفروز‌الرعیه و عرفی مشخص می‌باشد. در این حالت خواهان نسبت به سهم زارعانه و قطعات مفروز محلی و عرفی خود می‌تواند مبادرت به طرح دعوی «خلع ید» نماید. در هر حال به استناد مواد 308، 311، 317 و 323 قانون مدنی و ماده 4 قانون اجرای احکام مدنی، خلع ید نسبت به مازاد بر سهم مالکانه در صورت مشاعی بودن قابلیت دارد.
نظر اکثریت
اگر ملک مفروزالرعایه باشد نسبت به سهم هرکسی که دادخواست خلع ید تقدیم نموده باید فقط نسبت به سهام و حبه او خلع ید را پذیرفت ولی اگر مفروزالرعایه نباشد مطابق ماده 43 قانون اجرای احکام مدنی باید با دادخواست احدی از مالکین نسبت به کل ملک خلع ید صورت گیرد.
مطالب مرتبط
تکلیف دعوی درصورت استرداد دادخواست تخلیه توسط یکی از مالکین مشاعی
نمونه رای در مورد اراضی معوضی - تنظیم سند رسمی
آیین‌نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع
گروه وکلای داداندیش
