در قانون کشور ما و نیز مقررات فقهی، طلاق در اختیار مرد قرار داده شده است و او میتواند با شرایط طلاق زوجه که در قانون آمده است، یعنی پرداخت حقوق مالی زوجه و طی مراحل قانونی طلاق، دادخواست طلاق داده و با وجود مخالفت زوجه، او را طلاق بدهد
زوجه برای گرفتن طلاق بدون رضایت شوهر باید احراز شرایطی را اثبات نماید.
بیتردید سختترین و مهمترین پرونده خانوادگی در دستگاه قضا، درخواست طلاق از طرف زن یا به عبارت دیگر مراحل طلاق از سوی زوجه است.
میدانیم که طبق قانون مدنی و مقررات فقهی، طلاق در اختیار مرد است و زن تنها با داشتن دلیل موجه و اثبات آن میتواند از دادگاه تقاضای طلاق کند، مگر اینکه طلاق توافقی باشد یا زن وکالت در طلاق داشته باشد که از بحث ما خارج است.
برای شروع و ثبت مراحل طلاق زوجه باید از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی شروع کرد. در ابتدا دادخواست در دفاتر الکترونیک قضایی ثبت شده و سپس به دادگاه خانواده فرستاده و ارجاع میشود.
اگر طلاق توافقی نیست و اگر وکالت در طلاق (حق طلاق) از همسر ندارید، ناچارید دادخواست طلاق از طرف زوجه تقدیم دادگاه خانواده کنید.
زوجه هم میتواند در دادگاه خانواده شهری که هماکنون در آن ساکن است، دادخواست بدهد و هم در دادگاه خانواده محل اقامت شوهر.
خوب است بدانید که طلاق از طرف زن، پروندهای است که دارای ۳ مرحله است.
با این توضیح که طرفین (زن و شوهر) میتوانند در صورتی که حکم دادگاه اول (بدوی) به ضرر آنها باشد، نسبت به آن در فرجه ۲۰ روزه تجدیدنظرخواهی کنند.
بدیهی است که پرونده پس از تبادل لوایح به دادگاه تجدیدنظر استان فرستاده میشود و در ادامه پس از صدور رای توسط شعبه دادگاه تجدید نظر، که غالبا بدون حضور زوجین و تشکیل جلسه است، در مهلت ۲۰ روزه هر کدام از طرفین که رای به ضرر او باشد، میتواند فرجامخواهی کند. در این صورت پرونده به دیوان عالی کشور ارسال میشود.
البته چهبسا دیوان عالی کشور از رای دادگاه تجدیدنظر نقص بگیرد یا آن را نقض کند و مجددا پرونده به دادگاه تجدیدنظر اعاده شود که در این صورت پس از صدور حکم مجدد از سوی شعبه دادگاه تجدیدنظر، باز هم امکان فرجامخواهی مجدد مهیاست.
این مطالب از این رو گفته شد که پرونده طلاق در صورت مقاوت زوجین، پروندهای طولانی است و صبر بسیار میطلبد و اصلا ماهیت آن با عجله سازگار نیست؛ مگر اینکه طلاق غیابی باشد و زوج در دادگاه حضور نیابد یا اعتراض نکند که زمان کمتری به طول میانجامد.
از جمله دلایل و شرایط طلاق به درخواست زوجه، اثبات یکی از شرط های مندرج در سند ازدواج و دیگری اثبات عسر و حرج زن است.
میتوانید سند نکاحیه خود را مطالعه کنید که ۱۲ شرط در آن به صورت چاپی گنجانده شده است و پس از مشورت با یک وکیل مجرب یا یک مشاور حقوقی، مشخص میشود که کدام یک از آنها مناسب شرایط شما برای درخواست طلاق است.
اثبات عسر و حرج زن: اثبات عسر و حرج زوجه نیز از دیگر دلایل طلاق به استناد ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی است.
عسر و حرج یعنی به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد.
عمدهترین و مهمترین موضوعاتی که زن به استناد آنها میتواند طلاق بگیرد، شامل اعتیاد مضر زوج؛ نپرداختن نفقه حداقل به مدت ۶ ماه؛ مریضی صعبالعلاج زوج؛ امراض مقاربتی زوج؛ بچهدار نشدن زوج؛ ترک زندگی توسط زوج؛ ازدواج مجدد بدون رضایت همسر اول؛ محکومیت زوج به مجازات زندان بیش از ۵ سال یا ارتکاب به جرایمی که بر خلاف شأن زوجه است؛ سوءرفتار و سوءمعاشرت (ضرب و جرح، توهین،… )؛ عدم تهیه مسکن برای مدت غیرمتعارف؛ اثبات خیانت همسر در دادگاه؛ کراهت شدید زوجه همراه با بذل کل مهریه با وجود شرایطی؛ بلاتکلیف رها کردن زوجه؛ نداشتن رابطه جنسی برای مدت غیرمتعارف؛ مشکلات زناشویی ناشی از عیوب مرد؛ رابطه جنسی غیرمتعارف و دوری طولانی زوجین از همدیگر با شرایطی است.
طبق قانون طلاق و آیین دادرسی مدنی، طلاق پروندهای است که با اعتراض هر کدام از زوجین ۳ دادگاه را طی میکند. دادگاه بدوی، دادگاه تجدید نظر استان مربوطه و دیوان عالی کشور.
در فرض اینکه پرونده با اعتراض، هر سه دادگاه را پشت سر بگذارد، حدود یک سال طول خواهد کشید. مگر اینکه یکی از طرفین اعتراض نکند.
بر خلاف عقد نکاح زوجه باکره که مستلزم اجازه پدر یا جد پدری است در طلاق اینگونه نبوده و از جمله شرایط طلاق به درخواست زوجه باکره، قانونا رضایت پدر نیست. اگرچه عرف و شرایط خانوادگی ممکن است داوری دیگری در این زمینه داشته باشد. البته مهریه زوجه باکره در هنگام طلاق نصف میشود.
اگر باکره ماندن زوجه، به دلیل عدم شروع زندگی مشترک و عدم تمایل زوج یا هر دلیل منتسب به زوج باشد، با شرایطی امکان اخذ رای طلاق از دادگاه وجود دارد.
طلاق یکطرفه به درخواست زوجه باکره، با توجه به اینکه زندگی مشترک آغاز نشده است، خاصه وقتی که زوجه به حق حبس استناد کند، کمی دشوار است. البته باید این موضوع را نیز مورد توجه قرار داد که در بعضی پروندهها مثل طلاق، در بیشتر موارد لازم است که در ابتدا از راههای دیگری مثل مطالبه نفقه معوقه یا الزام به تهیه مسکن متناسب شان زوجه یا مطالبه مهریه و مواردی از این دست اقدام شود.
در اینجا این پرسش مطرح میشود که اگر زوجه متقاضی طلاق باشد، تکلیف مهریه چه خواهد شد؟
این سوال بحث مفصلی دارد اما اجمالا میتوان گفت اگر زوجه بتواند یکی از شروط مندرج در سند ازدواج را اثبات کند، وکیل شوهر در طلاق و قبول بذل میشود و اختیار به دست خود اوست که به وکالت از شوهر چه مقدار از مهریهای را قبول، بذل و تعیین کند و اگر بتواند از طریق عسر و حرج دادگاه را مجاب کند که زوج را اجبار به طلاق کند، میزان مهریهای که بذل خواهد شد، بسته به نظر قاضی و خود زوجه است.
طبق ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده، در پرونده طلاق اگر قبلا تکلیف حضانت فرزندان مشخص نشده باشد، باید در ضمن حکم طلاق نسبت به آن اظهار نظر قضایی شود.
در اعطای حضانت قاضی باید مصلحت فرزندان را رعایت کند. به این معنا که مهم نیست فرزند چند سال دارد و حضانت او بر طبق قانون با کیست. بلکه مهم آن است که قاضی تشخیص بدهد برای کودک بهتر است که نزد کدام یک از والدین باشد.
منبع : روزنامه حمایتمطالب مرتبط
در چه صورت زن می تواند شوهر خود را ممنوع الخروج کند؟