رای وحدت رویه شماره 825 مورخ 1399-07-01 هیات عمومی دیوان عدالت اداری

رای وحدت رویه شماره 825 مورخ 1399-07-01 هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شماره دادنامه : ۸۲۵         تاریخ دادنامه : ۱۳۹۹/۷/۱   شماره پرونده: ۹۹۰۰۲۸۶

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری

موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

 گردش کار: در خصوص احتساب فاصله بین فراغت از تحصیل دانش آموزان دانشسراهای مقدماتی تا زمان استخدام در آموزش و پرورش، شعب دیوان عدالت اداری آراء معارضی صادر کرده اند. بدین نحو که شعبه ۲۵ تجدیدنظر با این استدلال که دانش آموزان دانشسراها پس از فارغ التحصیلی به استخدام در می‌آیند ولی فارغ التحصیلان مراکز تربیت معلم از ابتدای تحصیل به استخدام در می آیند و دانش آموزان دانشسراها از شمول آرای وحدت رویه دیوان عدالت اداری خارج هستند، حکم به رد شکایت صادر کرده است. اما شعبه ۲۹ تجدیدنظر به استناد آراء شماره ۷۵۸-۱۵؍۱۱؍۱۳۸۵، ۶۵۴-۶؍۸؍۱۳۸۶ و ۱۵۳-۱۲؍۳؍۱۳۸۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و این که عدم اشتغال به کار شاکیان مستند به فعل آنان نبوده است، حکم به ورود شکایت صادر کرده است.  با توجه به مراتب رفع تعارض و صدور رأی وحدت رویه درخواست شده است.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

 الف: شعبه ۲۵ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۸۰۹۹۸۰۹۰۲۷۰۱۷۰۷ با موضوع دادخواست آقای امیرتیمور میری به طرفیت ۱- اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان ۲- سازمان بازنشستگی استان خوزستان و به خواسته الزام به احتساب فاصله زمانی بین فراغت از تحصیل تا استخدام در سنوات خدمت (احتساب فاصله خدمتی بعد از فراغت از تحصیل به مدّت ۲ سال و ۵ ماه و ۹ روز) الزام به پرداخت کسورات بازنشستگی (پرداخت کسور بازنشستگی آن به صندوق بازنشستگی) به موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۲۷۰۲۳۴۸-۱۳؍۹؍۱۳۹۸ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

حسب اوراق و محتویات پرونده شاکی از تاریخ ۱؍۷؍۱۳۷۰ در دانشسرای تربیت معلم شروع به تحصیل نموده است و در تاریخ ۳۱؍۶؍۱۳۷۴ فارغ التحصیل شده است و در تاریخ ۹؍۱۲؍۱۳۷۶ به صورت رسمی آزمایشی استخدام شده است و به هنگام آغاز به تحصیل تعهد محضری بر اساس قانون متعهدین به خدمت داده است با این اوصاف مطابق مادتین ۲ و ۳ قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب ۸؍۳؍۱۳۶۹ دانش آموزان دانشسراها و دانشجویان مراکز تربیت معلم و دانشگاه های تربیت معلم و رشته های دبیری دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مکلفند در آغاز تحصیل خود به وزارت آموزش و پرورش تعهد ثبتی بسپارند که پس از فراغت از تحصیل به میزان دو برابر مدت تحصیل که حداقل آن کمتر از ۵ سال نباشد در هر محلی که وزارت آموزش و پرورش تعیین می نماید خدمت کنند و قبل از اتمام مدت خدمت مورد تعهد حق استخدام در هیچ یک از وزارتخانه‌ها و سازمان ها و موسسات و شرکت های دولتی و نهادهای انقلابی مذکور در ماده ۳ را ندارند و در قبال تعهد مزبور به موجب ماده ۶ این قانون از آغاز تحصیل خود به استخدام آزمایشی وزارت آموزش و پرورش درآمده و حقوق و فوق العاده ها شغل مربوط به مدارک تحصیلی لازم برخوردار می شوند و با توجه به ماده ۷ قانون فوق الذکر پس از استخدام رسمی حسب مورد ۲ تا ۴ سال از مدت تحصیل جزء سابقه خدمت رسمی آنان منظور خواهد شد و از نظر ترفیع (پایه، گروه بازنشستگی ) قابل محاسبه خواهد بود نظر به مراتب فوق الذکر و مدلول دادنامه شماره ۷۵۸-۱۵؍۱۱؍۱۳۸۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در باب استحقاق مشمولین قانون مزبور به استخدام قطعی پس از فراغت از تحصیل در دوره مربوطه و همچنین دادنامه شماره ۶۵۴-۶؍۸؍۱۳۸۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که ایام بلاتکلیفی فارغ التحصیلان مورد اشاره می بایست از نظر استخدامی محاسبه و تعیین تکلیف گردد و به موجب دادنامه شماره ۱۵۳-۱۲؍۳؍۱۳۸۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به اینکه عدم اشتغال به خدمت متعهدین واجد شرایط مستند به فعل آنان نبوده است و لذا با مردود دانستن مدافعات خوانده ردیف اول و لذا شکایت شاکی را وارد تشخیص داده و به استناد مواد ۶۵ و ۱۱ و۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت و الزام خوانده ردیف اول به اجابت خواسته با اصلاح حکم کارگزینی استخدام آزمایشی اولیه خواهان و به تبع آن احکام سنوات بعد نیز اصلاح و مابه التفاوت کسور بازنشستگی متعلقه به حساب صندوق بازنشستگی کشوری واریز گردد و خوانده ردیف دوم نیز به قبول مابه التفاوت مزبور و احتساب آن صادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

 در اثر تجدیدنظر خواهی از رأی مذکور، شعبه ۲۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۵۵۸۰۰۰۷۲-۵؍۱؍۱۳۹۹ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند:

 تجدیدنظرخوانده ورودی ۱؍۷؍۱۳۷۰ دانشسرای مقدماتی تربیت معلم شهرستان اندیمشک بوده و از تاریخ ۳۱؍۶؍۱۳۷۴ فارغ التحصیل و از تاریخ ۹؍۱۲؍۱۳۷۶ به صورت رسمی آزمایشی استخدام گردیده درخواست احتساب فاصله خدمتی با پرداخت کسور بازنشستگی را داشته شعبه بدوی حکم به ورود شکایت صادر نموده است علیهذا نظر بر اینکه فارغ التحصیلان دانشسراهای مقدماتی تربیت معلم در مقطع دیپلم و فارغ التحصیلان مراکز تربیت معلم مقطع کاردانی احکام متفاوت قانونی دارند بدین توضیح که دانش آموزان دانشسراها بعد از فارغ‌التحصیلی به استخدام در می آیند ولی فارغ التحصیلان مراکز تربیت معلم مقطع کاردانی از ابتدای تحصیل به استخدام در می آیند بنا به مراتب مذکور دانش آموزان دانشسراها از شمول آرای وحدت رویه استنادی خارج هستند لذا ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.

 ب: شعبه ۲۵ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۸۰۹۹۸۰۹۰۲۷۰۱۳۸۰ با موضوع دادخواست آقای حسین تابش به طرفیت اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان و به خواسته الزام به احتساب فاصله زمانی بین فراغت از تحصیل تا استخدام در سنوات خدمت به مدت یک سال و ۹ ماه و یک روز- الزام به پرداخت کسورات بازنشستگی (پرداخت کسور بازنشستگی به صندوق بازنشستگی) به موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۲۷۰۲۳۳۸-۱۳؍۹؍۱۳۹۸ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

حسب اوراق و محتویات شاکی بعد دو سال تحصیل در دانشسرای تربیت معلم در تاریخ ۳۱؍۴؍۱۳۷۴ فارغ التحصیل شده است و در سال ۱؍۷؍۱۳۷۶ به صورت رسمی آزمایشی استخدام شده است و به هنگام آغاز به تحصیل تعهد محضری بر اساس قانون متعهدین به خدمت داده است با این اوصاف مطابق مادتین ۲ و ۳ قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب ۸؍۳؍۱۳۶۹ دانش آموزان دانشسراها و دانشجویان مراکز تربیت معلم و دانشگاههای تربیت معلم و رشته های دبیری دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مکلفند در آغاز تحصیل خود به وزارت آموزش و پرورش تعهد ثبتی بسپارند که پس از فراغت از تحصیل به میزان دو برابر مدت تحصیل که حداقل آن کمتر از ۵ سال نباشد در هر محلی که وزارت آموزش و پرورش تعیین می نماید خدمت کنند و قبل از اتمام مدت خدمت مورد تعهد حق استخدام در هیچ یک از وزارتخانه ها و سازمان ها و موسسات و شرکت های دولتی و نهادهای انقلابی مذکور در ماده ۳ را ندارند و در قبال تعهد مزبور به موجب ماده ۶ این قانون از آغاز تحصیل خود به استخدام آزمایشی وزارت آموزش و پرورش درآمده و حقوق و فوق العاده ها شغل مربوط به مدارک تحصیلی لازم برخـوردار می شوند و با توجه به مـاده ۷ قانون فـوق الذکر پس از استخدام رسمی حسب مـورد ۲ تا۴ سال از مدت تحصیل جزء سابقه خدمت رسمی آنان منظور خواهد شد و از نظر ترفیع (پایه، گروه بازنشستگی ) قابل محاسبه خواهد بود نظر به مراتب فوق الذکر و مداول دادنامه شماره ۷۵۸-۱۵؍۱۱؍۱۳۸۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در باب استحقاق مشمولین قانون مزبور به استخدام قطعی پس از فراغت از تحصیل در دوره مربوطه و همچنین دادنامه شماره ۶۵۴-۶؍۸؍۱۳۸۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که ایام بلاتکلیفی فارغ التحصیلان مورد اشاره می بایست از نظر استخدامی محاسبه و تعیین تکلیف گردد و به موجب دادنامه شماره ۱۵۳-۱۲؍۳؍۱۳۸۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به اینکه عدم اشتغال به خدمت متعهدین واجد شرایط مستند به فعل آنان نبوده است و لذا با مردود دانستن مدافعات خوانده ردیف اول و لذا شکایت شاکی را وارد تشخیص داده و به استناد مواد ۶۵ و ۱۱ و۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت و الزام خوانده ردیف اول به اجابت خواسته با اصلاح حکم کارگزینی استخدام آزمایشی اولیه خواهان و به تبع آن احکام سنوات بعد نیز اصلاح و ما به التفاوت کسور بازنشستگی متعلقه به حساب صندوق بازنشستگی کشوری واریز گردد و خوانده ردیف دوم نیز به قبول مابه‌التفاوت مزبور واحتساب آن صادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

 رأی مذکور به موجب رأی شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۹۹۰۴۷۴۵-۱۹؍۱۲؍۱۳۹۸ شعبه ۲۹ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱؍۷؍۱۳۹۹ با حضور ۳معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

الف- تعارض در آراء محرز است.

ب- با توجه به اینکه اولاً: در ماده ۶ قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب ۱۳۶۹ تصریح شده است دانشجویان متعهد به خدمت، از آغاز تحصیل خود به استخدام آزمایشی وزارت آموزش و پرورش در می آیند اما در ‌ماده ۸ به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده است در صورت نیاز و تأیید صلاحیت، فارغ التحصیلان دانشسراها را استخدام و در غیر این صورت با آنان طبق ماده ۵ و تبصره ذیل آن رفتار کند، بنابراین مستفاد از مواد ۶ و ۸ قانون مذکور دانش آموزان دانشسراها- بر خلاف دانشجویان تربیت معلم- از ابتدای تحصیل به استخدام آزمایشی آموزش و پرورش در نمی‌آیند و آموزش و پرورش نیز تکلیفی به استخدام آنان بعد از فراغت از تحصیل ندارد و آخرین رأی وحدت رویه صادره از سوی دیوان عدالت اداری به شماره۹۳۱-۱۵؍۵؍۱۳۹۸بر این اساس صادر شده است. ثانیاً:برابر ‌ماده ۷ قانون مذکور در مورد دانش‌آموزان دانشسراهای تربیت معلم، صرفاً پس از استخدام رسمی حداکثر مدت ۲ سال از مدت تحصیل دوره کاردانی آنها جزء سابقه خدمت رسمی آنان منظور و از نظر ترفیع (‌پایه،گروه، بازنشستگی) قابل محاسبه خواهد‌بود. بنابراین فاصله ایجاد شده پس از فراغت از تحصیل تا زمان استخدام دانش آموزان مذکور قابل احتساب به عنوان سنوات خدمتی نمی باشد و من حیث المجموع رأی صادره بر رد شکایت صحیح تشخیص داده می شود. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است./

  مرتضی علی اشراقی

 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری