نحوه آزادی مشروط

بر اساس ماده 58 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، در مورد محکومیت به حبس تعزیری، دادگاه صادرکننده حکم می‎تواند در مورد محکومان به حبس بیش از 10 سال پس از تحمل نصف و در سایر موارد پس از تحمل یک‎سوم مدت مجازات به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام با رعایت شرایطی حکم به آزادی مشروط صادر کند

بر اساس ماده 58 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، در مورد محکومیت به حبس تعزیری، دادگاه صادرکننده حکم می‎تواند در مورد محکومان به حبس بیش از 10 سال پس از تحمل نصف و در سایر موارد پس از تحمل یک‎سوم مدت مجازات به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام با رعایت شرایطی حکم به آزادی مشروط صادر کند.

آزادی مشروط به آن دسته از اقدامات قانونی گفته می‌شود که تحت عنوان یک فرصت پیش از پایان دوره محکومیت به زندانیان داده می‌شود و اگر هر یک از زندانیان در طول مدت تعیین‎شده توسط دادگاه از خود رفتار پسندیده نشان دهند و دستور‌های دادگاه را اجرا کنند، از آزادی مطلق برخوردار خواهند شد.

در قانون سابق مجازات اسلامی، صدور قرار آزادی مشروط در مورد همه جرایم تعزیری به‌ طور مطلق مقرر و شروط استفاده محکوم بر اساس مقررات خاصی بود؛ بر اساس قانون سابق، فردی که برای بار نخست مرتکب جرمی شده است، باید نصف مجازات را تحمل کرده باشد، اما در قانون مجازات اسلامی فعلی مصوب سال ۱۳۹۲ شخصی می‌تواند از آزادی مشروط استفاده کند که در حبس‌های بیش از ۱۰ سال، نصف کیفر و در سایر حبس‌ها یک سوم آن را تحمل کرده باشد.

دادگاه می‌تواند با توجه به اوضاع و احوال وقوع جرم و خصوصیات روانی محکوم، او را در مدت آزادی مشروط به اجرای دستور‌های مندرج در قرار تعویق صدور حکم، ملزم کند.

در صورتی که محکوم در مدت آزادی مشروط بدون عذر موجه از دستور‌های دادگاه تبعیت نکند، دادگاه می‌تواند برای بار نخست یک تا دو سال به مدت آزادی مشروط او اضافه کند و در صورت تکرار یا ارتکاب یکی از جرایم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت، علاوه بر مجازات جرم جدید، مدت باقی‎مانده محکومیت هم به اجرا در می‌آید.

اگر فرد مطابق دستورات قانونی عمل کند، آزادی او قطعی خواهد شد و در جرایم تعزیری تا درجه پنج دادگاه می‌تواند در صورت وجود شرایط مقرر در تعویق مراقبتی، محکوم به حبس را با رضایت وی در محدوده مکانی مشخص تحت نظارت سامانه‌های الکترونیک قرار دهد.

صدور حکم آزادی مشروط منوط به جلب رضایت و جبران تمام و کمال ضرر و زیان شاکی خصوصی نیست، بلکه دادگاه تشخیص می‌دهد شخص محکوم چه اقدامی برای جبران ضرر و زیان شاکی خصوصی باید انجام دهد.

 مدت آزادی مشروط

در ماده ۵۹ قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، درباره مدت آزادی مشروط حکم صریحی داده شده است و مدت آزادی مشروط شامل بقیه مدت مجازات می‌شود. 

به عنوان مثال اگر کسی محکوم به سه سال حبس شده باشد، پس از گذشت یک سال می‌تواند در صورت حصول شرایط از آزادی مشروط استفاده کند و دو سال باقی‌مانده را بر اساس تصمیم دادگاه و تکالیف متخذه احتمالی سپری کند.

در هر صورت آزادی مشروط نمی‌تواند کمتر از یک سال و بیشتر از ۵ سال باشد، جز در مواردی که مدت باقی‎مانده کمتر از یک سال باشد که در این صورت مدت آزادی مشروط معادل بقیه مدت حبس است.