بررسی امکان صدور مجدد قرار اناطه
پرسش :درخصوص قرار اناطه چند مرتبه امکان صدور این قرار در مرحله تحقیقات مقدماتی در دادسرا وجود دارد ؟ ( در فرضی که ذی نفع شاکی بوده است و ظرف مهلت مقرر دادخواست مطرح ننموده است و سپس پرونده تحت تعقیب و تحقیق قرار گیرد، امکان صدور قرار اناطه مجدد وجود دارد؟ )
نظر هیئت عالی
نظریه اقلیت محترم قضات دادگستری شهرستان آزادشهر مبنی بر امکان صدور فقط یک قرار اناطه در تحقیقات مقدماتی موجه و مورد تایید است.
نظر اکثریت
در ماده 21 قانون آیین دادرسی کیفری بیان داشته است : « هرگاه احراز مجرمیت متهم منوط به اثبات مسائلی باشد که رسیدگی به آن ها در صلاحیت مراجع کیفری نیست و در صلاحیت دادگاه حقوقی است، با تعیین ذی نفع و با صدور قرار اناطه تا هنگام صدور رای قطعی از مرجع صالح، تعقیب متهم معلق و پرونده به صورت موقت بایگانی می شود در این صورت هرگاه ذینفع ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ قرار اناطه بدون عذر موجه به دادگاه صالح رجوع نکند و گواهی آن را ارائه ندهد، مرجع کیفری به رسیدگی ادامه می دهد و تصمیم مقتضی اتخاذ می کند و ... » در این ماده اگر احراز مجرمیت متهم منوط به امر دیگری باشد بازپرس قرار اناطه صادر می کند و محدودیت تعداد این قرار در این ماده بیان نشده است و با توجه به اصول آیین دادرسی کیفری از جمله اصل کشف حقیقت چطور حق کشف حقیقت با صدور قرار اناطه برای دادسرا وجود ندارد ولی برای دادگاه امکان صدور قرار اناطه وجود دارد و اصل بر اباحه می باشد و باید تفسیر موسع نمود و می توان دو بار اناطه صادر کرد و تشخیص این امر با قاضی می باشد که اگر ذینفع ظرف مهلت دادخواست ندهد بازپرس تشخیص دهد در حین رسیدگی مجدد قرار اناطه صادرمی کند و قرار نهایی بازپرس باید متقن باشد و در مقام رسیدگی امکان دارد دادگاه بدون صدور قرار اناطه تصمیم بگیرد پس اینکه امکان صدور اناطه از سوی دادگاه مانع صدور قرار اناطه مجدد از سوی دادسرا باشد توجیه ندارد.
نظر اقلیت
قرار اناطه در سه مرحله امکان صدور وجود دارد : 1- تحقیقات مقدماتی (دادسرا) 2- مرحله رسیدگی بدوی (دادگاه) 3- مرحله رسیدگی تجدیدنظر (دادگاه تجدیدنظر) پس با توجه به اصل سرعت در مرحله تحقیقات مقدماتی امکان صدور 2 مرتبه قرار اناطه وجود ندارد چرا که اگر امکان بیش از یکبار صدور قرار اناطه را بپذیریم همان حکمت صدور قرار اناطه بار دوم اقتضای صدور قرار اناطه برای مرتبه های چهارم و سوم و ... می باشد که دور پدید می آید و ضمنا در ماده 21 قانون آیین دادرسی کیفری بعد از عدم طرح دادخواست توسط ذینفع ظرف مهلت مقرر مرجع کیفری رسیدگی را ادامه می دهد و تصمیم مقتضی اتخاذ می کند که تصمیم مقتضی، قرار نهایی را متبادر به ذهن می آورد لذا تنها یک مرتبه در مرحله دادسرا امکان صدور قرار اناطه وجود دارد و اینکه در قانون و ماده فوق الذکر محدودیت قید نشده است نمی توان گفت که بیش از یک مرتبه امکان پذیر است چرا که اگر قانون گذار قصد بیش از یک مرتبه مد نظرش بوده است را با نص صریح قید می کرده است و قرار اناطه از موارد استثنائی می باشد و نباید در موارد استثنائی تفسیر موسع نمود و می بایست تفسیر مضیق نمود.
مطالب مرتبط
قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392,03,25