چگونگی تعلق حق کسب وپیشه وتجارت به مستاجر در صورت ساقط شدن قابلیت انتفاع عین مستاجره
چگونگی تعلق حق کسب وپیشه وتجارت به مستاجر در صورت ساقط شدن قابلیت انتفاع عین مستاجره
چگونگی تعلق حق کسب وپیشه وتجارت به مستاجر در صورت ساقط شدن قابلیت انتفاع عین مستاجره
پرسش:چگونگی تعلق حق کسب و پیشه و تجارت به مستأجر در صورت ساقط شدن قابلیت انتفاع عین مستأجره قابلیت انتفاع
نظر هیئت عالی
با توجه به خاص بودن قانون روابط موجر و مستأجر با فرض این‌که عین مستأجره هم تلف شود موجبی برای اسقاط حق کسب و پیشه مستأجر نیست زیرا در مواردی‌که به سبب تعریض معابر یا نیاز مالک به تجدیدبنا کلاً عین مستأجره در معرض تلف است، حق کسب و پیشه مستأجر قابل مطالبه می‌باشد. لذا به طریق اولیٰ انتقال‌پذیر بودن کسب و پیشه به مالک یا قائم‌مقام او یا قابلیت انتقال‌پذیری به غیر در مقامی که عین مستأجره در معرض اتلاف بوده یا تلف شود، قوام این حق را برای مستأجر تأیید می‌کند.
نظر اکثریت
در ماده 496 قانون مدنی تصریح شده است که عقد اجاره به واسطه تلف شدن عین مستأجره از تاریخ تلف باطل می‌شود در ماده 481 قانون مدنی نیز آمده است هرگاه عین مستأجره به واسطه عیب از قابلیت انتفاع خارج شده و نتوان رفع عیب نمود اجاره باطل می‌شود. از زمان بطلان عقد رابطه استیجاری قطع می‌گردد گرچه حق کسب یا پیشه یا تجارت از تأسیسات قانون موجر و مستأجر مصوب سال 56 می‌باشد ودر قانون مدنی ذکری از آن به میان نیامده است اما قواعد و مقررات کلی قانون مدنی بر روابط استیجاری مشمول قانون موجر و مستأجر مصوب سال 56 نیز حاکمیت دارد. طبیعی است در صورت باطل شدن عقد اجاره، حق کسب یا پیشه یا تجارت که ناشی از وجود رابطه استیجاری بین موجر و مستأجر می‌باشد، موجودیت خود را از دست می‌دهد و موضوعاً منتفی خواهد بود. به علاوه حق کسب یا پیشه یا تجارت به لحاظ رونقی که بر اثر فعالیت تجاری مستأجر به وجود آمده و حسن شهرتی که وی کسب نموده به مستأجر تعلق می‌گیرد و از این امتیاز در آینده دیگران نیز می‌توانند استفاده نمایند طبیعتاً پس از تلف شدن عین مستأجره دیگر موجبی برای بقای این امتیاز نیست و با از بین رفتن مبنای تعلق این حق، اعمال آن نیز موضوعیتی ندارد البته باید یادآور شد در صورتی‌که تلف عین مستأجره به واسطه عمل موجر یا شخص ثالثی باشد باید این حق را برای مستأجر قائل شد که وی بتواند از طریق سایر قواعد حقوقی از جمله قاعده تسبیب این حق را از خود موجر یا شخص ثالث مطالبه کند.
نظر اقلیت
با توجه به فلسفه تعلق حق کسب یا پیشه یا تجارت به مستأجر که همان فعالیت مستأجر در عین مستأجره و ایجاد رونق در آن می‌باشد موجبی برای اسقاط آن نیست.
مطالب مرتبط
دعوای تخلیه عین مستأجره به دلیل انتقال منافع به غیر
قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی مصوب 1389,04,23
گروه وکلای داداندیش
