ذی نفع درخواست صدور اجرائیه در گزارش اصلاحی
ذی نفعدرخواست صدور اجرائیه در گزارش اصلاحی
ذی نفع درخواست صدور اجرائیه در گزارش اصلاحی
خواهان، دعوای خسارت به طرفیت خوانده دعوا مطرح و جلسه دادرسی تشکیل می شود، طرفین توافق می کنند که قرارداد فی مابین کان لم یکن گردد و از سوی دیگر خوانده نیز مستحق گرفتن خسارت از خواهان با جلب نظر کارشناس می گردد و نهایتا گزارش اصلاحی با مضمون فوق صادر می گردد، سوالی که پیش می آید این است که در این صورت کدام یک از طرفین حق درخواست صدور اجرائیه را دارند؟
در صورتی که خواهان درخواست صدور اجرائیه نماید، امکان ابطال اجرائیه و لغو عملیات اجرائی وجود دارد یا خیر؟
ابطال اجرائیه نیاز به تقدیم دادخواست دارد یا خیر؟
به موجب مواد 178 به بعد قانون آئین دادرسی مدنی هر یک از طرفین می توانند دعوای خود را به سازش خاتمه دهند، این سازش ممکن است در دادگاه و یا خارج از دادگاه باشد، هرگاه سازش خارج از دادگاه واقع شده و سازش نامه غیررسمی باشد طرفین باید در دادگاه حاضر شده و به صحت آن اقرار نمایند ( ماده 183 قانون آئین دادرسی مدنی )، دادگاه پس از حصول سازش بین طرفین به شرح فوق رسیدگی را ختم و مبادرت به صدور گزارش اصلاحی می نماید مفاد سازش نامه که طبق مواد فوق تنظیم می شود نسبت به طرفین و وراث و قائم مقام قانونی آنها نافذ و معتبر است و مانند احکام دادگاهها به موقع اجرا گذاشته می شود. ( ماده 184 قانون فوق )
بنابراین اجرای گزارش اصلاحی مانند اجرای احکام دادگاه ها طبق قانون اجرای احکام مدنی است؛ پس طبق ماده 2 قانون اجرای احکام مدنی، زمانی گزارش اصلاحی قابل اجرا است که به طرفین ابلاغ و متعهد له اجرای آن را درخواست نماید.
در صورتی که یکی از طرفین متعهد له و طرف دیگر متعهد علیه باشد، طرفی که گزارش اصلاحی به نفع او است حق درخواست صدور اجرائیه را دارد، اما سوال اینجاست که در صورتی که دو طرف به گونه متعهد له باشند آیا درخواست صدور اجرائیه از طرف احد از آنها، نسبت به موضوعی که به نفع طرف دیگر است امکان پذیر است ؟ به عنوان مثال علی دعوای تنظیم سندی علیه مهدی مطرح که نهایتا منجر به صدور گزارش اصلاحی می شود، بدین صورت که مهدی ملزم به تنظیم سند برای علی و علی نیز ملزم به پرداخت تتمه ثمن قراردادی به مهدی می گردد، آیا مهدی می تواند درخواست صدور اجرائیه کند که با تنظیم سند، تتمه ثمن نیز به وی پرداخت شود ؟
دکتر عبدا.. شمس در شماره 252 جلد یک اجرای احکام مدنی خود به سوال فوق پاسخ مثبت داده اند و علت آن را چنین بیان نموده اند که « .. سازش نامه .. « حکم دادگاه » به شمار نمی رود بلکه « سند »ی است که نزد و توسط دادرس یا دادرسان، در مقام مامور رسمی تنظیم می شود .. بنابراین اگر در مفاد چنین سندی یک یا چند موضوع لازم الاجراء وجود داشته باشد هر یک از آنها، به عنوان « متعهد له » سند، می تواند درخواست اجرای آن را بنماید .. » و در شماره 254 می فرمایند « .. طرفی می تواند درخواست اجرای مفاد سازش نامه را بنماید که، بسته به مورد، سازش نامه یا آن بخش که درخواست اجرای آن شده متضمن حقی برای او باشد.» اما به نظر می رسد چون ماده ۱۸۴ قانون آئین دادرسی مدنی به صراحت بیان نموده گزارش اصلاحی همانند احکام دادگاه ها به اجرا در می آید، بنابراین هر کدام از « محکوم لهم » فقط حق درخواست صدور اجرائیه نسبت به موضوعی دارد که در گزارش اصلاحی به نفع وی تنظیم شده است، در غیر این صورت حکم ماده فوق لغو خواهد بود و توسل به اینکه گزارش اصلاحی، حکم به معنای واژه دقیق آن نیست به نظر صحیح نمی باشد؛ با این حال در مثال تنظیم سند و پرداخت تتمه ثمن اگر بتوانیم حقی برای درخواست صدور اجرائیه برای هر یک از طرفین قائل باشیم، حق درخواست صدور اجرائیه در مثال ابتدایی ( پرداخت خسارت و ابطال قرارداد ) فقط برای شخصی است که پرداخت خسارت به نفع وی است، زیرا « در مواردی که [حکم] دادگاه جنبه اعلامی داشته و مستلزم انجام عملی از طرف محکوم‌علیه نیست از قبیل اعلام اصالت یا بطلان سند اجراییه صادر نمی‌شود » ( ماده 4 قانون اجرای احکام مدنی )
در صورتی که در مثال پرداخت خسارت و ابطال قرارداد، خواهانی که پرداخت خسارت به نفع اش نیست، درخواست صدور اجرائیه نماید، با توجه به مواد 2، 4 و 11 قانون اجرای احکام مدنی درخواست ابطال اجرائیه از دادگاه ممکن است و دادگاه باید اجرائیه را باطل و عملیات اجرائی را لغو نماید؛ در صورتی که دادگاه عقیده به عدم ابطال اجرائیه داشته باشد، به نظر می رسد ذی نفع می تواند با تقدیم دادخواست، ابطال اجرائیه و عملیات اجرائیه و لغو آن را بخواهد، که در این صورت رای دادگاه قابل تجدید نظر در دادگاه تجدید نظر خواهد بود.
نویسنده : محسن رفعتی
اگر نیاز به وکیل متخصص در حوزه ملکی و ابطال اجرائیه داشتید حتما با ما تماس بگیرید.
منبع : دادفران داداندیشمطالب مرتبط
گروه وکلای داداندیش
