شرط انفساخ عقد بیع به دلیل عدم پرداخت چک
چنانچه در معامله شرط شود در صورت عدم پرداخت وجه چک در موعد مقرر معامله فسخ‌شده محسوب میشود؛ درصورتی‌که در موعد مندرج در چک معادل آن وجه در حساب صادرکننده باشد اما در روز ارائه چک به بانک چک به جهت کسر موجودی با گواهی عدم پرداخت مواجه شود شرط فاسخ محقق نشده است چراکه در تاریخ مقرر در چک معادل آن وجه در بانک موجود بوده است
شماره دادنامه قطعی :930997090780025 تاریخ دادنامه قطعی :
خلاصه جریان پرونده
خانم م.ح. دادخواستی به طرفیت آقای م.ح. به خواسته 1- انفساخ عقد بیع موضوع مبایعه‌نامه 31637 مورخ 18/12/90 مقوم به 010/000/50 ریال 2- الزام خوانده به استرداد مبیع مقوم به 010/000/50 ریال و. . . تقدیم محاکم عمومی همدان نموده و توضیح داده، طبق مبایعه نامه مورخ 18/12/90 اقدام به انعقاد بیع با خوانده در خصوص سه دانگ از شش‌دانگ مشاع از یک قطعه زمین به مساحت 42/120 مترمربع به پلاک ثبتی شماره. . . . واقع در بخش یک همدان در قبال 000/000/200/2 ریال نموده‌ام. در مبایعه نامه مقرر گردیده ثمن معامله طی چند فقره چک تأدیه گردد و به موجب شرط ضمن عقد مندرج در مبایعه‌نامه شرط گردید » درصورتی که هر فقره از چک‌ها وصول نگردد این قرارداد به خودی به خود فسخ گردیده و ملک در اختیار فروشنده می‌باشد« مع‌الأسف چک شماره 40/714148/1316 مورخ 25/2/91 به مبلغ 000/000/190 تومان عهده بانک م. به دلیل فقدان موجودی منجر به گواهی عدم پرداخت‌شده و وجه آن تأدیه نگردید. لذا شرط ضمن عقد تحقق یافته و موجب فسخ خودبه خود و انفساخ عقد بیع گردیده است و درخواست طبق خواسته دارم. شعبه 4 دادگاه عمومی همدان پس از دستور تعیین وقت و دعوت متداعیین دادگاه با حضور وکیل خواهان و شخص خوانده تشکیل، دادگاه پس از استماع اظهارات وکیل خواهان و ثبت لایحه تقدیمی وی و همچنین دفاعیات خوانده، در پایان جلسه دستور استعلام وضعیتی ثبتی ملک صادر که پس از وصول پاسخ اداره ثبت، ختم رسیدگی را اعلام و طی دادنامه 00400796 مورخ 20/9/92 این‌چنین مبادرت به صدور حکم نموده است ». . . . نظر به مجموع اوراق و محتویات و صرف‌نظر از وصول وجه چک موصوف توسط وکیل خواهان (همسر وی) در مورخ 5/6/91 از بانک محال‌علیه و سپس توافق وکیل مذکور (همسر خواهان بنام آقای ع.ی.) در همان تاریخ با خوانده جهت اعلام رضایت نسبت به همدیگر در دادگستری همدان (که البته وکیل خواهان در جلسه دادگاه مدعی عزل وکیل موصوف نگردیده) چون برخلاف آنچه خواهان در دادخواست مطروحه در مورد شرط ضمن عقد قید نموده با ملاحظه قرارداد مشخص می‌گردد شرط مذکور بدین نحو قید گردیده »درصورتی‌که هر فقره از چک‌ها در موعد مقرر وصول نگردد این قرارداد به‌خودی خود فسخ گردیده و ملک در اختیار فروشنده می‌باشد « که دادگاه با بررسی مدارک ارائه‌شده از سوی خوانده به ویژه گواهی شماره 36-2588 مورخ 28/2/91 صادره از بانک محال‌علیه و صورتحساب صادره از همان بانک ملاحظه می‌نماید در » موعد مقرر« یعنی تاریخ قید شده در روی چک (25/2/91) وجه چک موصوف در بانک تأدیه گردیده بود لکن #خواهان_جهت_وصول_آن_مراجعه‌ای_ننموده است بنابراین شرط قیدشده در قرارداد با عدم مراجعه خواهان به بانک در موعد مقرر منتفی گردیده و دیگر قابل استناد از جانب خواهان نمی‌باشد، بنابراین دادگاه دفاعیات خوانده را موجه ندانسته و با عنایت به اصل لزوم قراردادها دیگر حقی برای خواهان متصور ندانسته و با استناد ماده 197 آیین دادرسی مدنی حکم به بی‌حقی خواهان در دعوی مطروحه صادرواعلام می‌گردد . . . وکیل خواهان ظرف مهلت مقرر پس از اتمام مدت تجدیدنظرخواهی، دادخواست فرجامی تقدیم که پس از طی تشریفات قانونی پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع شده است، دادخواست فرجامی و لایحه دفاعیه فرجام‌خوانده به هنگام شور قرائت خواهد شد.
به تاریخ بالا هیئت شعبه تشکیل پس از قرائت گزارش عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره انجام چنین رأی می‌دهد.
رأی شعبه دیوان عالی کشور
ایراد موجه و مؤثری بر دادنامه فرجام‌خواسته به شماره 00400796 مورخ 20/9/92 شعبه 4 دادگاه عمومی همدان که موجبات نقض آن را فراهم آورد به عمل نیامده است و نظر به اینکه رأی مطابق قانون و دلایل موجود در پرونده صادر گردیده، مستنداً به ماده 370 قانون آیین دادرسی مدنی با ردّ فرجام‌خواهی، رأی مذکور ابرام و پرونده اعاده میشود.
رئیس شعبه 18 دیوان عالی کشورـ مستشار
احمدی ـ شمس
مطالب مرتبط
تفکیک، افراز و تقسیم به چه معنی ایست و چگونه انجام میشود ؟
آثار صحیح نبودن معامله با کشف فساد در ثمن معامله
الزام به انجام تعهد در خصوص ساخت بنا
همه راه کارهای کنترل بازار مسکن
حق دارنده خیار در صورت انتقال مبیع در زمان خیار
گروه وکلای داداندیش
