رای شماره 762 مورخ 1384 12 07 هیات عمومی دیوان عدالت اداری

به موجب ماده 5 قانون زمین شهری مصوب 22-06-1366 زمینهای دایر مشمول این قانون صرفاً اراضی کشاورزی یا آیش اعم از محصور یا غیر محصور بوده و باغها از شمول آن قانون مستثنی گردیده ‎ا ند و نتیجتاً تملک آنها در اجرای قانون فوق الذکر جواز قانونی ندارد

تاریخ: 7/12/84 شماره دادنامه: 762 کلاسه پرونده: 83/666
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای رضا سالم و غیره.
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض از شعب 2 و 3 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری.

مقدمه:

الف- شعبه چهاردهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 75/612 موضوع شکایت آقای عباس سالم و غیره به طرفیت سازمان تعاون شهری اصفهان به خواسته ابطال کلیه اقدامات مشتکی عنه در مورد تملک باغ پلاک 4832 بخش 5 ثبت اصفهان به شرح دادنامه شماره 1296 مورخ 5/7/1376 چنین رأی صادر نموده است، با توجه به دادنامه شماره 410 مورخ 15/9/ 1373 دادگاه حقوقی یک و دادنامه‎های شماره 433 و 432/23 صادره از شعبه 23 دیوانعالی کشور و با توجه به لایحه جوابیه مورخ 16/8/1375 اداره کل تعاون استان اصفهان و ضمائم آن و با توجه به دادنامه‎های شماره 913 – 912 مورخ 11/11/1371 در پرونده کلاسه 71/119 و 107 صادره از شعبه 22 سابق دیوان عدالت اداری در خصوص شکایت خانم فرحناز سالم و آقای محمد سالم به طرفیت سازمان تعاون شهری اصفهان و بخواسته رسیدگی به تملک اراضی نامبردگان به مساحت 2037 مترمربع توسط خوانده مزبور و ابطال آن و استرداد اراضی دائر بر صدور حکم بر رد شکایت این دو نفر و با توجه به دادنامه شماره 707 مورخ 22/7/1370 در پرونده کلاسه ت/69/87 هیأت تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در مقام رسیدگی اعتراض نسبت به دادنامه شماره 457 مورخ 29/12/1368 صادره از شعبه 13 دیوان صادر گردیده و با فسخ دادنامه در اعتراض شکایت را رد نموده است و با توجه به نظریه مورخ 27/11/1366 در پرونده کلاسه 66/214 حقوق یک شعبه سوم دادگاه حقوقی یک اصفهان در خصوص شکایت … همگی سالم … راجع به قطعه زمین پلاک 4833 بخش 5 اصفهان … با توجه به مقررات قانون تعیین تکلیف اراضی واگذاری دولت و نهادها مصوب 1370 سند مالکیت شماره ملک 4833 شماره ثبت 126127 دفتر 725 صفحه 392 تاریخ ثبت 11/9/1368 اسم و نام خانوادگی اداره تعاون شهری به قائم مقامی اداره کل مسکن و شهرسازی (سازمان مرکزی تعاون کشور – مدیریت تعاون شهری استان اصفهان) اولاً نسبت به آنچه که قبلاً در شعب 13 و 22 و هیأت تجدیدنظر دیوان عدالت اداری رسیدگی و رأی قطعی صادره شده در این
پرونده نامی از شکات برده نشده و نیازی به اظهار نظر ندارد. ثانیاً با توجه به اینکه ملک مورد ادعا باغ شناخته شده است و دعوی مطروحه در هیچ موردی در این پرونده حاکمیت امر مختومه را نداشته و … آراء صادره از شعب 13 و 22 و هیأت تجدیدنظر دیوان نیز ارتباطی با سهمی مالکیت شکات فعلی موکلین آقای عباس سالم ندارد و ملک مورد ادعا مشمول قانون تعیین تکلیف اراضی و واگذاری دولت و نهادها نیز نمی ‎باشد، لذا به شرح و جهات فوق شکایت موکلین فعلی آقای عباس سالـم فرزند حسیـن به شـرحوکالتنامه مورخ 4/7/1375 نسبت به سهمی مالکیت هر یک از آنان از باغ موروثی پلاک 4833 بخش 5 اصفهان به طرفیت سازمان تعاون شهری اصفهان و بخواسته ابطال کلیه اقدامات مشتکی عنه در مورد تملک باغ پلاک 4833 بخش 5 ثبت اصفهان وارد و موجه تشخیص و حکم بر ابطال کلیه اقدامات اداره کل تعاون شهری اصفهان در مورد تملک باغ مذکور نسبت به سهمی میزان مالکیت موروثی هر یک شکات صادر و اعلام می‎گردد. ب- هیأت دوم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه ت2/76/9 موضوع تقاضای تجدیدنظر سازمان تعاون شهری استان اصفهان بخواسته تجدیدنظر در دادنامه شماره 1296 مورخ 5/7/1376 در پرونده کلاسه 75/612 شعبه چهاردهم دیوان به شرح دادنامه شماره 94 مورخ 2/2/1377 با رد تقاضای تجدیدنظر دادنامه بدوی را عیناً تایید نموده است. ب-1- شعبه هجدهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 77/1485 موضوع شکایت آقای رضا سالم و غیره به طرفیت، اداره کل تعاون شهری استان اصفهان به خواسته ابطال اقدامات خوانده در تملک پلاک 4330 به شرح دادنامه شماره 545 مورخ 2/5/1379 چنین رأی صادره نموده است، نظر به اینکه اداره کل تعاون استان اصفهان با اجازه حاصله از ماده 9 قانون اراضی شهری و به عذر اینکه به موجب نظریه کمیسیون ماده 12 قانون اراضی شهری پلاک ثبتی شماره 4833 متعلق به مورث خواهانها دایر مزروعی است ملک پلاک ثبتی مزبور را به منظور احداث مجتمع اداری تملک نموده است و حال آنکه به موجب دادنامه شماره 410 مورخ 15/9/1373 صادره از شعبه سوم دادگاه حقوقی یک سابق اصفهان نظریه کمیسیون مزبور ابطال و پلاک ثبتی فوق الذکر باغ تشخیص و موضوع به موجب دادنامه شماره 433 و 432/23 مورخ 25/7/1374 شعبه 23 دیوانعالی کشور تایید و ابرام شده است بنابراین چون پلاک موصوف باغ بوده است از شمول قانون اراضی شهری خروج موضوعی دارد و تملک آن فاقد جواز قانونی است. از طرفی هر چند به موجب دادنامه‎های شماره‎های 863 مورخ 10/12/1378 شعبه 16 دیوان و 707 مورخ 22/7/ 1370 هیأت تجدیدنظر دیوان و 912 و 913 مورخ 11/11/1371 شعبه 22 دیوان و 54 مورخ 1/ 2/1371 شعبه 22 دیوان در مورد شکایت برخی از شکات قبلاً به موضوع شکایت رسیدگی و شکایت آنان مردود اعلام گردیده است. لیکن نظر به اینکه احکام مزبور با توجه به نظریه کمیسیون ماده 12 قانون اراضی شهری مبنی بر دایر زراعی بودن زمین صادر شده است و حال آنکه با صدور دادنامه شماره 410 مورخ 15/9/1373 دادگاه حقوقی یک سابق اصفهان و ابرام و تایید آن در دیوانعالی کشور پلاک موصوف تغییر وضعیت داده و باغ تشخیص گردیده که با تغییر وضعیت مزبور از شمول قانون اراضی شهری خارج می‎باشد. علیهذا به جهات مذکور در فوق بر اقدامات خوانده در تملک پلاک ثبتی 4833 متعلقه به مورث خواهانها ایراد وارد است، نتیجتاً حکم به ورود شکایت و ابطال اقدامات تملیکی اداره کل تعاون استان اصفهان صادر می‎ گردد. 2- شعبه سوم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه 79/1552 موضوع تقاضای تجدیدنظراداره کل تعاون اصفهان به خواسته تجدیدنظر در دادنامه 545 مورخ 2/5/1379 شعبه 18 دیوان در پرونده 77/1485 به شرح دادنامه شماره 1718 مورخ 15/11/1381 چنین رأی صادر نموده است. قطع نظر از چگونگی اقدامات تملکی و اینکه اداره تعاون بر خلاف منطوق رأی وحدت رویه شماره 141-1370 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به قائم مقامی مسکن و شهرسازی مبادرت به انتقال سند مالک به نام دولت نموده که من حیث‎المجموع وجاهت قانونی نداشته لیکن با توصیف مرقوم رفته اقدام اداره تعاون در زمان تملک زمین یاد شده با اختیار حاصله از تبصره 7 ماده 9 قانون زمین شهری بوده که در این را ستا نیز مبادرت به دریافت پروانه ساختمانی از شهرداری اصفهان نموده که به موجب ماده واحده مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص تعیین تکلیف اراضی واگذاری دولت و نهادها مصوب 1370 به هنگام تملک مأذون از طرف قانون با توجه به تشخیص دایر مزروعی بوده که مجوزی جهت ابطال اقدامات تملک با وجود مستحدثات در ملک نمی‎باشد. لذا اعتراض تجدیدنظر خواه نسبت به دادنامه تجدیدنظر خواسته موثر تشخیص ضمن فسخ دادنامه بدوی در خصوص ابطال اقدامات تملک بنابه مراتب حکم به رد شکایت شکات اعلام می‎دارد. بدیهی است شکات مستنداً به ماده واحده مارالذکر مستحق دریافت قیمت ملک به قدرالسهم خود می‎باشد که مرجع مذکور ملزم و محکوم به اجرای آن است. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‎نماید.

رأی هیأت عمومی

به موجب ماده 5 قانون زمین شهری مصوب 22/6/1366 زمینهای دایر مشمول این قانون صرفاً اراضی کشاورزی یا آیش اعم از محصور یا غیر محصور بوده و باغها از شمول آن قانون مستثنی گردیده ‎ا ند و نتیجتاً تملک آنها در اجرای قانون فوق الذکر جواز قانونی ندارد. نظر به مراتب مزبور و عنایت به اینکه سیاق عبارات قانون تعیین تکلیف اراضی واگذاری دولت و نهادها مصوب 15/12/1370 مجمع تشخیص مصلحت نظام مفید شمول مقررات این قانون به اراضی واگذار شده به مردم به منظور تدارک مسکن مسکونی بوده است و تملک باغ متعلق به اشخاص به منظور احداث بنای اداری منصرف از حکم مقرر در قانون اخیرالذکر می‎باشد، بنابراین دادنامه شماره 94 مورخ 2/2/1377 شعبه دوم تجدیدنظر دیوان مشعر بر تایید دادنامه بدوی مبنی بر ابطال اقدامات اداره کل تعاون اصفهان از جهت تملک باغ شاکیان موافق اصول و موازین قانونی تشخیص داده می‎شود. این رأی به استناد قسمت اخیر ماده 20 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع ذیربط در موارد مشابه لازم‎الاتباع است./ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
مقدسی ‎فرد

منبع : مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

مطالب مرتبط

ابطال عوارض تمدید پروانه ساختمان جهت هر متر مربع تعرفه 228-95 سال 95

رای وحدت رویه ی دیوان عالی کشور

90 درصد پرونده ها در شورای حل اختلاف مختومه می شود

رای وحدت رویه شماره 3331 مورخ 1398 11 29 هیات عمومی دیوان عدالت اداری

کسانی که قصد فرار از پرداخت مالیات بر خانه های خالی را دارند، راه خود را پیدا می کنند

رای وحدت رویه شماره 972 مورخ 1399-08-20 هیات عمومی دیوان عدالت اداری

رای وحدت رویه شماره 1107 مورخ 1399-08-20 هیات عمومی دیوان عدالت اداری

آثار احداث نشدن پارکینگ یا استفاده پذیر نبودن آن چیست؟

پروانه ساختمانی از جمله وظایف ذاتی شهرداری است و شهرداری نمی تواند انجام این وظیفه را منوط و مشروط به تعهدی از سوی متقاضی کند

اشتراک گذاری: