در موارد زیر دعوا زایل می شود :
۱- ممکن است پیامد زوال حق اصلی باشد:
الف- زوال حق ممکن است ارادی باشد: مثل اینکه صاحب حق، از حق و امتیازی که دارد به طور ارادی بگذرد. (داین به اختیار از گرفتن طلبش از مدیون بگذرد (۲۸۹ ق.م.) مثل ابراء و اعراض)
ب- زوال حق ممکن است قهری باشد و بدون اراده صاحب حق مثل اینکه پدری از پسرش طلب دارد که بعد از مرگ پدر صفت داین و مدیون در پسر جمع می شود. و حق پدر به همان اندازه که پسر از او ارث می برد زایل می شود.
(ق.م.۳۰۰)= مالکیت فی ذمه یا با مرگ پدر طلب پدر به وارث منتقل می شود.
ج و ۲- در موارد استثنائی با فوت هر یک از آنان، حق و دعوا زایل می شود. مثل: طلاق و تمکین و انفاق
۳- حکم قطعی: زوال دعوا به مفهوم اخص معمولا نتیجه حکم قطعی است که اختلاف را فصل می کند. در برخی موارد حکم قطعی نیز قابلیت اعاده دادرسی و اعتراض را فصل می کند. در برخی موارد حکم قطعی نیز قابلیت اعاده دادرسی و اعتراض ثالث را دارد بنابراین بهتر است به جای قطعی بودن حکم از «نهایی بودن آن» استفاده کنیم
۴- صرف نظر کردن. در صورتی که خواهان بر اساس بند ج ماده ۱۰۷ از دعوی خود به کلی صرف نظر کند، قرار سقوط دعوی صادر می شود که با صدور آن خواهان حق اقامه مجدد دعوی را ندارد.
۵- دعوا به مفهموم اعم هم با استرداد دعوا زایل می شود، ولی این زوال به خودی خود موجب زوال دعوا به مفهوم خاص نمی شود. (قرار رد دعوی- ماده ۸۴)
محسن رفعتی - وکیل متخصص دعاوی ملکی
مطالب مرتبط
برای اعمال لایحه قانونی راجع به رفع تجاوز و جبران خسارت وارده به املاک چه شرایطی لازم است ؟
ویژگی های عفو عمومی و خصوصی چیست ؟
تاثیر ورشکستگی تسهیلات گیرنده و بدهکار اصلی بر میزان بدهی ضامن و راهن
آشنایی با شروط لازم در قرارداد رهن
شرایط لازم برای تبرئه یا قرار منع تعقیب متهم به ترک انفاق چیست ؟