خلع ید متصرف از زمینی که در آن احداث (اعیانی) کرده
اگر متصرف زمین متعلق به غیربدون اذن مالک احداث بنا کرده باشد برحسب تقاضای مالک، حکم به خلع ید او از عرصه و اعیان صادر می‌گردد لیکن قلع و قمع بنای مستحدثه موضوع دیگری است در صورتی‌که مالک چنین درخواستی بکند چون متصرف اذن در احداث بنا نداشته می‌تواند مصالح ساختمانی را به هر طریق که بخواهد به جای دیگری منتقل کند والا با صدور حکم به قلع و قمع بنا، ساختمان احداثی تخریب می‌شود
پرسش
خلع ید متصرف از زمینی که در آن احداث (اعیانی) کرده چگونه ممکن است؟
نظر هیئت عالی
اگر متصرف زمین متعلق به غیربدون اذن مالک احداث بنا کرده باشد برحسب تقاضای مالک، حکم به خلع ید او از عرصه و اعیان صادر می‌گردد. لیکن قلع و قمع بنای مستحدثه موضوع دیگری است. در صورتی‌که مالک چنین درخواستی بکند چون متصرف اذن در احداث بنا نداشته می‌تواند مصالح ساختمانی را به هر طریق که بخواهد به جای دیگری منتقل کند والا با صدور حکم به قلع و قمع بنا، ساختمان احداثی تخریب می‌شود.
نظر اکثریت
حکم خلع ید نسبت به تمام مورد دعوا، اعم از عرصه و اعیان اجرا می‌شود هرچند اعیانی توسط متصرف احداث گردیده و حکم قلع بنا صادر نشده باشد، چون حکم دادگاه علی‌الاصول مطلق و منصرف به تمام اجزا و ذرات مورد دعوا بوده و کلاً نسبت به زمین و اعیانی به عنوان پلاک مورد دعوا، معتبر و قابل اجرا است.
نظر اقلیت
حکم خلع ید نسبت به اعیانی احداثی توسط متصرف قابل اجرا نیست چون طبق مواد 330 و 314 قانون مدنی بنای احداثی متعلق به سازنده آن است هرچند در ملک غیر باشد. بنابراین رأی خلع ید تنها نسبت به عرصه اجرا می‌شود و ید متصرف نسبت به اعیانی که ملک او می‌باشد ابقا می‌شود زیرا نمی‌توان مانع تصرفات مالک در مایملک او شد مگر آن‌که حکم قلع بنا صادر شده باشد که در این‌صورت با تخریب اعیانی حکم خلع ید، کلاً نسبت به مورد دعوا قابل اجرا است.
منبع : نشست قضاییمطالب مرتبط
دعوای خلع ید و دعوای الزام به تحویل (تسلیم) مبیع - وکیل خلع ید و تسلیم ملک
کاداستر جنگل ها تا پایان امسال نهایی می شود
آیین نامه قانون ثبت اسناد و املاک
گروه وکلای داداندیش
