گواهی حصر وراثت
گواهی حصر وراثت به دو صورت گواهی حصر وراثت محدود و گواهی حصر وراثت نامحدود است، گواهی حصر وراثت محدود، زمانی است که متوفی اموالی کمتر از مبلغ پانصد میلیون ریال داشته باشد
بعد از فوت متوفی ورثه یا هر ذینفع دیگری برای اقدام قانونی در خصوص اموال متوفی، لازم است تا گواهی حصر وراثت (گواهی ای که نشان می دهد وراث متوفی چه اشخاصی هستند) از شورای حل اختلاف اخذکنند؛ بنابراین هر ذی نفعی با ارائه مدارک ذی نفعی می تواند از شورای حل اختلاف درخواست گواهی حصر وراثت اخذ کند.
انواع گواهی حصر وراثت
گواهی حصر وراثت به دو صورت گواهی حصر وراثت محدود و گواهی حصر وراثت نامحدود است، گواهی حصر وراثت محدود، زمانی است که متوفی اموالی کمتر از مبلغ پانصد میلیون ریال داشته باشد.(ماده 364 قانون امور حسبی و بخشنامه مورخ ۰۷/۰۷/۹۹ وزارت دادگستری) گواهی حصر وراثت نامحدود در مقابل آن است؛ در حقیقت گواهی حصر وراثت نامحدود زمانی باید اخذ گردد که متوفی اموالی بیشتر از مبلغ پانصد میلیون ریال دارد.
لزوم استشهادیه
از جمله مدارک و مستندات انحصار وراثت ( چه برای حصر وراثت محدود یا نامحدود)، وجود شهادت ۳ نفربرای گواهی دادن تعداد و اسامی وراث متوفی است که می تواند به دو صورت باشد. یا این که ۳ نفر شاهد به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه و شهادت می دهند و سردفتر شهادت آنها را گواهی می کند و یا این که ۳ نفر باید در شعبه شورای حل اختلاف حاضر و ادای گواهی نمایند؛ در صورتی که ذی نفع اسامی وراث را نداند، می تواند درخواست استعلام از ثبت احوال نماید، با معلوم شدن اسامی وراث، استشهادیه فوق نیز لازم است.
حذف گواهی مالیات بر ارث برای اخذ گواهی حصر وراثت
با اصلاح قانون مالیات های مستقیم در تاریخ 31/04/1394 ماده 31 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 27/1/1380 حذف گردیده است و با حذف این ماده، در مرحله صدور گواهی حصر وراثت، نیازی به ارائه گواهی مالیات بر ارث نیست ولی در زمان تحویل دادن اموال متوفی از سوی مراجع یاد شده و یا نقل و انتقالات آن، ارائه گواهی مالیات بر ارث الزامی است.
نحوه صدور گواهی حصر وراثت اتباع بیگانه
صدور گواهی حصر وراثت برای اتباع خارجه که در ایران فوت نموده‌اند، با رعایت قوانین دولت متبوع آنان توسط مرجع قضایی محل اقامت متوفی با توجه به مواد 7، 967 و 974 قانون مدنی و اطلاق ماده 1 قانون تصدیق انحصار وراثت مصوب 1309 بلامانع است. ضمناً طرق تحصیل علم برای قاضی جهت صدور حکم با توجه به ماده 199 قانون آئین دادرسی در امور مدنی احصاء نگردیده است؛ بنابراین جمع‌آوری اطلاعات راجع به سهم‌الارث اتباع بیگانه محدود به استعلام از کنسولگری مربوط نیست.
تشکیل جلسه و صدور گواهی حصر وراثت
شورای حل اختلاف با در نظر گرفتن ادله و اسناد درخواست کننده و گواهی گواهان و پس از انقضای یک ماه از تاریخ نشر آگهی در صورتی که معترضی نبود تصدیقی مشعر بر وراثت و تعیین عده وراث و نسبت آنها با متوفی (ماده 362 قانون امور حسبی) و نیز سهم هر یک از ورثه (ماده 373 قانون امور حسبی) صادر و به درخواست کننده تسلیم می‌کند. هرگاه بعد از انتشار آگهی، شخصی معترض درخواست تصدیق انحصار وراثت باشد، شورای حل اختلاف باید جلسه‌ای را تعیین کرده و به معترض و درخواست‌کننده اطلاع دهد و پس از رسیدگی به ادعای اعتراض‌کننده، حکم مقتضی صادر کند؛ حکم صادره در این رابطه قابل تجدیدنظر است. در صورتی که بهای ترکه بیش از پانصد میلیون ریال نباشد، انتشار آگهی مزبور به عمل نخواهد آمد و شورای حل اختلاف با رسیدگی به ادله درخواست کننده، درخواست صدور گواهی مزبور را مطابق ادله ابرازشده قبول یا رد می‌کند. طبق ماده 366 قانون امور حسبی و قانون شورای حل اختلاف، رای دادگاه (درحال حاضر شورای حل اختلاف) در مورد رد درخواست گواهی انحصار وراثت قابل تجدیدنظر در دادگاه عمومی خواهد بود.
نویسنده؛ محسن رفعتی - وکیل دعاوی ملکی
مطالب مرتبط
آیین نامه قانون ثبت اسناد و املاک
قانون تشکیل شرکتهای سهامی زراعی
وصیت تملیکی به صورت عادی ، فاقد شرایط و به نفع یکی از وراث (نظریه مشورتی) مورخ 1399 10 14
گروه وکلای داداندیش
