بدون رسیدگی در کمیسیون آب های زیر زمینی و عدم تعیین تکلیف موضوع در این کمیسیون، مراجع قضایی نمی توانند در مورد چاه های فاقد پروانه بهره برداری رسیدگی کنند
براساس مواد 3 و 5 قانون توزیع عادلانه آب، استفاده از منابع آب های زیر زمینی (حفر چاه، قنات و توسعه چشمه) نیاز به اخذ پروانه از وزارت نیرو دارد مگر در خصوص حفر چاه در مناطق غیر ممنوعه آن هم برای مصرف خانگی یا شرب و بهداشتی و یا باغچه تا ظرفیت آبدهی ۲۵ متر مکعب در شبانه روز که احتیاج به صدور پروانه حفر و بهرهبرداری نیست ولی مراتب باید به اطلاع وزارت نیرو برسد.
البته در مناطق ممنوعه هم، حفر چاه جهت تأمین آب مصارف شرب یا بهداشت و یا باغچه مشروط به آن که محل مورد تقاضا مسکونی باشد، مساحت باغچه حداکثردو هزار متر مربع باشد، تامین آب از طرق دیگر ممکن نباشد و قدرت منصوبات با سطح برخورد به آب با نصب لوله آبده به قطر داخلی حداکثر 4 سانتیمتر باشد، بدون صدور پروانه با اجازه کتبی وزارت نیرو، امکان پذیر است.(تبصره 1 ماده 5 قانون توزیع عادلانه آب و ماده 14 آیین نامه اجرایی فصل دوم قانون توزیع عادلانه آب)
به دلیل کثرت چاه های آب فاقد پروانه در کشور و نظم دهی به آن ها در تاریخ 1389/04/13 ماده واحده قانون تعیین تکلیف چاه های آب فاقد پروانه بهره برداری به تصویب رسید و در آن پیش بینی شد که تحت شرایطی پروانه بهرده برداری برای این گونه چاه ها صادر گردد؛ به تقاضای شخص در کمیسیونی به نام «کمیسیون صدور پروانه ها» رسیدگی می گردد که رای این کمیسیون قابل اعتراض در «کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیر زمینی» است.(تبصره 5 ماده واحده)
با توجه به بند ه ماده 45 قانون توزیع عادلانه آب و به جهت رسیدگی به جنبه کیفری موضوع، کمیسیون های فوق الذکر حق صدور حکمِ پر و مسلوب المنفعه کردن چاه های غیر مجاز را ندارند و این موضوع باید در دادگاه رسیدگی گردد.
سوالی که مطرح می گردد این است که آیا دادگاه کیفری می تواند بدون رسیدگی در کمیسیون های فوق الذکر، حکم به پر و مسلوب المنفعه کردن چاه صادر نمایند؟ پاسخ منفی است زیرا تشخیص واجد شرایط بودن چاههای مذکور برعهده وزارت نیرو و النهایه کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیر زمینی است، نظریه مشورتی شماره 7/1400/727 مورخ 1400/10/29 موید این نظر است.
نویسنده : محسن رفعتی - وکیل متخصص دعاوی ملکی
مطالب مرتبط
رای وحدت رویه شماره 792 هیات عمومی دیوان عالی کشور
آیین نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف چاه های آب
اعتراض به رای کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی پر و مسلوب المنفعه کردن چاه بدون حکم قضایی
برای نقض آرای کمیسیون رسیدگی به امور آبهای زیر زمینی به چه مواردی باید اشاره کنیم ؟
مرجع اعتراض به تعیین حد بستر و حریم رودخانه ها و نحوه اعتراض آن - وکیل متخصص بستر و حریم رودخانه